پروپیونات کلسیم (Calcium Propionate) یک افزودنی غذایی است که در بسیاری از غذاها  به طور مخصوص در محصولات پخته مورد استفاده قرار می گیرد. پروپیونات کلسیم نمک معدنی جامدی سفید رنگ با بویی ضعیف است. این ترکیب با خاصیت جذب رطوبت بالا با مواد اکسید کننده قوی ناسازگار است. این ترکیب در آب کاملاً محلول بوده و در الکل کمی قابلیت انحلال دارد. بازار خرید و فروش پروپیونات کلسیم بسیار رونق دارد. زیرا این ماده افزودنی در بسیاری از کالاها مورد استفاده قرار می گیرد. این محصول در دمای ۳۰۰ درجه سانتیگراد ذوب می شود و pH آن ۷ تا ۹ می باشد.

کاربرد پروپیونات کلسیم

پروپیونات کلسیم به عنوان یک ماده نگهدارنده برای کمک به افزایش ماندگاری محصولات با تداخل در رشد و تولید مثل میکروارگانیسم ها عمل می کند. این ترکیب را می توان در گوشت های فرآوری، آب پنیر و سایر محصولات لبنی نیز پیدا کرد. این ماده را به طور کلی به عنوان ترکیبی بی خطر می شناسند. این محصول  برای استفاده توسط سازمان غذا و دارو آمریکا، سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) مورد تأیید است.

فواید مصرف پروپیونات کلسیم

پروپیونات کلسیم به عنوان یک نگهدارنده نان، با جلوگیری از رشد کپک و باکتری، به تازه ماندن مواد پخته شده در صنعت مواد اولیه غذایی کمک می کند. این ترکیب با ممانعت از رشد کپک و باکتری، ماندگاری طبیعی نان و کالا های پخته را افزایش می دهد. برای کارهای پخت و پز در مقیاس بزرگ ، از جمله نان هایی که در فروشگاه های مواد غذایی به صورت قطعه قطعه، بسته بندی یا فویل شده به فروش می رسند، این ماده باعث کاهش فساد و ضایعات محصول می شود.

به طور معمول ، رطوبت زیاد نان محیط ایده آلی برای رشد کپک است. در این صورت این ترکیب، این مشکل را به شدت مهار می کند. بهتر است در مورد محصولات نانوایی با مخمر استفاده شود زیرا یون های کلسیم با عوامل شیمیایی موجود در محصولات نانوایی بدون مخمر تداخل دارند. علاوه بر حفظ غذا برای مدت زمان طولانی تر، این محصول همچنین به ارزش غذایی نیز کمک می کند زیرا منبع غنی از کلسیم است. از آنجایی می دانید، کلسیم یک ماده معدنی بسیار مهم برای بدن انسان است. کلسیم به سلامت استخوان و دندان، لخته شدن خون، عملکرد اعصاب، تنظیم هورمون ها و مواد شیمیایی بدن کمک می کند. حتی کلسیم برای حفظ ضربان منظم قلب نیز مورد نیاز است.

عوارض احتمالی پروپیونات کلسیم

پروپیونات کلسیم به طور کلی بی خطر است و عوارض جانبی آن کم است. در شرایط نادر ممکن است عوارض جانبی مانند سردرد و میگرن ایجاد کند. محققین در یک مطالعه انسانی، مصرف آن را با افزایش تولید انسولین و گلوکاگون مرتبط دانستند. این موارد می تواند منجر به مقاومت انسولینی شود. شرایطی است که بدن شما نمی تواند به درستی از انسولین استفاده کند. در نهایت می تواند منجر به دیابت نوع ۲ شود.

نکات ایمنی در مورد پروپیونات کلسیم

پروپیونات کلسیم قبل از اینکه به عنوان به طور کلی ایمن شناخته شود، توسط FDA مورد مطالعه قرار گرفت. علاوه بر این WHO و FAO نیز مصرف روزانه قابل قبولی را برای این ترکیب تایید نکرده اند. این به آن معناست که خطر بسیار کمی در نظر می گیرند. همچنین لازم به ذکر است که بدن، این ترکیب را ذخیره نکرده و در سلول های شما جمع نمی شود. در مقابل، این ماده توسط دستگاه گوارش تجزیه می شود و به راحتی جذب، متابولیزه و از بین خواهد رفت.

سوالات متداول پروپیونات کلسیم

1- نامهای ديگر پروپیونات کلسیم چیست؟

نامهای ديگر اين ماده دی پروپیونات کلسیم و مایکوبان است.

2- پروپیونات کلسیم چگونه توليد می شود؟

اين نمک آلی از واکنش هیدروکسید کلسیم با اسید پروپیونیک تشکیل می شود و به عنوان یک نگهدارنده طبیعی كاربرد دارد. روش توليد آن عبور مخلوط بخار پروپیونیک اسید و آب به هیدروکسید کلسیم است.

3- کلسیم پروپیونات برای بدن سمی است؟

اين ماده به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است و تحقیقات نشان داده است که خوردن آن بی خطر است. درجه غذايی آن طبق سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) به عنوان ماده ایمن می شناسند. برای استفاده در محصولات غذایی با محدوده سطحpH  در حدود 5.5 الی 8.5 و حداقل رطوبت 18٪ مورد تأیید آن.

4- فرمول شيميايی این ترکیب به چه صورت است؟

فرمول اين نمک Ca(OOCCH2CH3)2 می باشد. اين ماده پودر کریستالی سفید رنگ به شکل گرانول است و بوی ضعیفی از اسید پروپیونیک دارد.

5- علت استفاده کلسیم پروپیونات در مواد غذايی چيست؟

در انواع محصولات غذایی نظير شیر خشک و پنیرهای خاص برای جلوگیری از رشد کپک و قارچها كاربرد دارد. همچنین در شیرین ‌کننده ‌های قنادی و مخلوط های تاپینگ همزده نيز استفاده می شود.