سولفات پتاسیم (Potassium sulfate) منبعی غنی از دو عنصر پتاسیم و گوگرد است که این دو عنصر در رشد گیاهان بسیار تاثیر گذار می باشند. این ترکیب در آب انحلال پذیر است اما درحلال هایی مانند استون نامحلول می باشد. پس بهتر است در فصل های بارانی از این کود استفاده نشود؛ چرا که در باران شسته می شود. این محصول به شکل های گوناگونی چون حالت پودری و نیز گرانول هایی در صنعت کود و کشاورزی مصرف می شود. در بازار فروش کود های شیمیایی، سولفات پتاسیم به فرم و حالت محلول یافت می شود. در بازار این محصول را با نام سولفات پتاس و یا کود پتاس نیز می شناسند. افراد از آن برای رشد گیاهان آپارتمانی و گلخانه ای خود استفاده می کنند. طبق آمار، بیش از 90 درصد از آن در امریکا، صرف امور کشاورزی می شود.
علاوه بر صنعت کود و کشاورزی، دیگر صنایع مانند صنایع شیمیایی، مواد غذایی و حتی دارویی از این ترکیب بهره مند می شوند. از جمله نکات جالب در مورد این کود، سولفات سدیم و نمک های مضاعف آنها با کلسیم و منیزیم به صورت طبیعی در دریاچه های نمک و گدازه های آتشفشانی حضور دارند. در زمان گذشته و حتی امروزه نیز این ترکیب را از دریاچه های نمک استخراج می کردند. این کود مقداری از سایر کودها بخصوص کود پتاسیم کلرید گران تر می باشد.
تولید سولفات پتاسیم
روشهای مختلفی برای تولید سولفات پتاسیم موجود است. در یک فرآیند، این ترکیب با خرد کردن و شستن ماده معدنی و سپس جداسازی نمک مضاعف K2Mg2(SO4)3 از ماده معدنی لانگئینیت استخراج می شود. سپس محصول با محلول آبی پتاسیم کلرید در مواجهه قرار می گیرد تا دو قسمت نمک مضاعف از یکدیگر جدا شوند. این ترکیب همچنین می‌تواند به صورت مصنوعی با تصفیه پتاسیم کلرید با سولفوریک اسید تولید شود. در گونه ای از این روش، کلرید پتاسیم با مواد خامی که سولفوریک اسید از آن ساخته می شود، به جای خود اسید، در معرض قرار می گیرد.
کاربرد سولفات پتاسیم
کاربرد سولفات پتاسیم همانطور که اشاره شد بیشتر در صنعت کود و کشاورزی می باشد. این کود دارای دو عنصر مهم برای گیاهان یعنی پتاسیم و گوگرد است که در باغبانی به وفور بکار می رود. پتاسیم موجود در این ترکیب می تواند باعث افزایش قند میوه ها می شود. همچنین در بهبود و ارتقای کیفیت میوه و رنگ پوست آنها نیز تاثیر گذار است. همچنین این کود می تواند در شرایط نا مساعدی مانند آفات، کم آبی و سرما و بیماری مقاومت گیاه را افزایش دهد. این محصول شیمیایی در افزایش سایز و اندازه میوه و محصولات نیز مهم و ضروری است. بعلاوه در انجام فرایند های حیاتی گیاه از جمله در فتوسنتز و رشد سلول گیاهی و نیز تنظیم اسمزی موثر و مفید فایده است. در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در مورد کاربرد سولفات پتاسیم در کشاورزی مطلب اختصاصی آن را بخوانید.
کاربرد دیگر سولفات پتاسیم استفاده از آن به عنوان مکمل برای خوراک دام است. همچنین از آن برای تولید تخته گچ و سیمان گچ، تولید آلوم پتاسیم (سولفات آلومینیوم پتاسیم)، در ساخت شیشه و سرامیک، تولید رنگ و روان کننده نیز بهره می برند. سولفات پتاسیم در مواد منجره نیز سبب کاهش فلاش تولیدی حاصل از انفجار می شود. بر اساس مطالعات و مقالات معتبر این محصول شیمیایی در مکمل های غذایی نیز برای تامین حداکثر 100 میلی گرم پتاسیم در روز برای بزرگسالان می تواند استفاده شود.
مزایای سولفات پتاسیم
عنصر پتاسیم مهم گیاهی جهت تنفس گیاه، آب رسانی به ریشه و برگ ها و تبادل گاز ها و مقاومت میوه ها در برابر سرما است. پروتئین های گیاهان برای تولید قند و نشاسته نیاز دارند و پتاسیم نقش موثری در تولید کربوهیدرات، پروتئین و تقسیم سلولی ایفا می کند. از کود سولفات پتاسیم در بهبود وضعیت تولید محولاتی مانند پسته، پنبه، گندم و برنج و نیز یونجه استفاده می کنند. نکته مهم اینکه زمان جذب این کود در هر کدام از این گیاهان متغیر است. طبق مطالعاتی که در حوزه کشاورزی صورت گرفته، بهترین زمان استفاده از این کود در مراحل اولیه رشد گیاه و در واقع در مرحله کاشت گیاه می باشد.
نکات ایمنی در مورد سولفات پتاسیم
رعایت نکات ایمنی در مورد سولفات پتاسیم مانند هر ترکیب شیمیایی دیگر لازم است. این ترکیب قابل احتراق نیست اما بهتر است به دور از مواد اشتعال زا نگهداری شود. همچنین هنگام کار با این محصول بهتر است از عینک ها و دستکش مناسب کار با مواد شیمیایی استفاده کنید.
خرید و فروش سولفات پتاسیم
فروش سولفات پتاسیم مرغوب با خلوص بالا توسط شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات صورت می گیرد. این محصول که تولید کشور چین است، در کیسه های 25 کیلوگرمی به مشتریان عرضه می شود. برای خرید این محصول پرکاربرد در صنایع گوناگون با کارشناسان واحد فروش شرکت کیمیا تجارت تات در تماس باشید.
سوالات متداول سولفات پتاسیم
1- در صورت اضافه کردن سولفات پتاسیم به آب چه اتفاقی رخ می دهد؟
این ترکیب یک ماده سفید رنگ قابل حل در آب است. در واقع اضافه کردن سولفات پتاسیم به آب می تواند باعث انحلال آن در آب شود. یکی از ویژگی های اصلی آن، خلوص و سرعت انحلال بالای آن است.
2- چرا سولفات پتاسیم برای انسان خطرناک است؟
تنفس کردن این محصول می تواند باعث تحریک ریه ها شده و سرفه یا تنگی نفس ایجاد کند. قرارگیری زیاد در معرض آن نیز می تواند باعث ایجاد سر درد، حالت تهوع، استفراغ یا ترشح بزاق شود.
3- درصد پتاسیم در سولفات پتاسیم چه قدر است؟
این ترکیب معمولا از واکنش بین دو ماده پتاسیم و سولفات به وجود می آید. درصد پتاسیم در این ماده بنا به نوع آن می تواند متفاوت باشد اما معمولا پتاسیم موجود در سولفات پتاسیم در حدود 43 درصد تخمین زده می شود.
4- دلیل بالا بودن نقطه ذوب سولفات پتاسیم چیست؟
دلیل بالا بودن نقطه ذوب سولفات پتاسیم این است که برای غلبه بر نیروهای جاذبه الکترواستاتیک قوی بین یونهای منفی و مثبت انرژی زیادی لازم است. بنابراین ترکیبات یونی مانند این ترکیب نقطه ذوب بالایی دارند.
5- آیا خوردن سولفات پتاسیم خطرناک است؟
بله. خوردن اتفاقی آن می تواند برای بدن آسیب زا باشد. هر چند سولفاتها معمولا از راه خوراکی به بدن جذب نمی شوند. با خوردن سولفات معمولا دچار استفراغ شده و ماده از بدن دفع می شود. هم چنین دفع کلیوی نیز بسیار سریع خواهد بود.