نیترات پتاسیم (Potassium nitrate) یک کود محلول در آب است که حاوی 13.7 درصد نیترات و 46 درصد اکسید پتاسیم است. کود نیترات پتاسیم معمولاً برای محصولات با ارزش استفاده می شود که به تغذیه با نیترات، منبع پتاسیم و فاقد کلرید نیازمند هستند. این محصول تنها بخش کوچکی از بازار کود های پتاسیمی را تشکیل می دهد. این کود به دلیل ترکیب منحصر به فرد آن برای تامین نیتروژن و پتاسیم مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این تهیه و استفاده از آن بسیار آسان می باشد. با بسیاری از کود های دیگر از جمله کود های خاص برای بسیاری از محصولات با ارزش و همچنین کود هایی که برای غلات و محصولات فیبری مورد استفاده قرار می گیرد، سازگار است. این کود را می توان برای موارد زیر استفاده کرد؛
- گل ها
- سبزیجات
- توت فرنگی
- کشت های بدون خاک
- تنباکو
- سیب زمینی
- درختان میوه؛ انگور، مرکبات، آناناس، پنبه، موز و زیتون
نیترات پتاسیم جامدی سفید رنگ است که از پتاسیم، نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده است. نیترات پتاسیم کاربرد های گسترده ای دارد و علاوه بر استفاده به عنوان کود، به عنوان جزئی از باروت نیز بکار می رود. با گذشت زمان استفاده از این ترکیب برای تولید مواد منفجره ای مانند دینامیت و TNT منسوخ شده است اما هنوز هم به عنوان پرایمرهای توپخانه ای، در نارنجک دستی و در آتش بازی ها مورد استفاده قرار می گیرد. نیترات پتاسیم غیر قابل انفجار است اما سوختن مواد منفجره را سرعت می بخشد. این ترکیب اگر به مدت طولانی در معرض گرما یا آتش قرار گیرد، منفجر می شود.
در خانه داری مدرن نیز از نیترات پتاسیم در محصولات روزمره استفاده می شود. به عنوان مثال خمیردندان های ضد حساسیت و محصولات سفید کننده دندان حاوی این ترکیب هستند. این نمک معدنی را می توان در لوازم آرایشی نیز پیدا کرد.
تولید نیترات پتاسیم
معمولا کود نیترات پتاسیم را از واکنش کلرید پتاسیم با یک منبع حاوی نیترات تولید می شود. همچنین با توجه به اهداف و منابع موجود، نیترات ممکن است از نیترات سدیم، اسید نیتریک یا نیترات آمونیوم مورد استفاده قرار بگیرد. کود حاصل بدون توجه به نحوه تولید آن، خواص یکسانی دارد. این ترکیب معمولاً به عنوان یک ماده کریستالی محلول در آب به فروش می رسد که در درجه اول برای حل و استفاده با آب یا به صورت قرص های استوانه ای شکل برای مصرف در خاک در نظر گرفته می شود.
کاربرد نیترات پتاسیم در کشاورزی
نیترات پتاسیم منبعی از دو ماده مغذی اساسی برای گیاهان است. از آن در خاک قبل از فصل رشد یا به عنوان مکمل در طول فصل رشد استفاده می شود. برای تحریک فرایند های فیزیولوژیکی یا غلبه بر کمبود های مواد مغذی، گاهی محلول رقیق شده کود نیترات پتاسیم روی شاخ و برگ گیاهان پاشیده می شود. کود نیترات پتاسیم با دارا بودن دو عنصر نیتروژن و پتاسیم کودی با ارزش برای گیاهان است. نیتروژن در گیاهان برای سنتز اسید های آمینه و پروتئین ها مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین به عنوان جزئی از ساختار کلروفیل، کمبود آن باعث کاهش رشد و تغییر رنگ برگ گیاه می شود.
اگرچه نیتروژن به مقدار زیادی در هوا وجود دارد اما گیاهان قادر به استفاده مستقیم از آن نیستند. این عنصر برای جذب در گیاه باید توسط باکتری های خاک به شکل مواد قابل جذب یعنی نیترات و آمونیوم تبدیل شوند. پتاسیم هم یکی از عناصر اساسی برای بهبود کیفیت رشد گیاهان، افزایش رشد ریشه و بهبود فتوسنتز است.
این ماده حاوی دو ترکیب غذایی اساسی برای گیاهان است و معمولا به عنوان کود برای محصولات ارزشمند کاربرد دارد. نیتروژن و پتاسیم از عناصری هستند که به مقدار قابل توجهی توسط گیاه از خاک برداشت می شوند و بایستی در طول دوره رشد همواره به مقدار کافی در اختیار گیاه قرار گیرند. پتاسیم نیترات یک کود کاملا محلول در آب است که می توان از آن در هر مرحله از رشد گیاه استفاده کرد. ازت موجود در این کود باعث بهبود رشد رویشی می شود و پتاسیم آن در بهبود کیفیت، افزایش مقاومت به خشکی، شوری و آفات و بیماری‌ها بسیار موثر است. پتاسیم نیترات کود بسیار مناسبی برای برطرف کردن کمبود پتاسیم در هر مرحله از رشد گیاه است.
مزایای استفاده از کود نیترات پتاسیم
استفاده از محلول رقیق شده نیترات پتاسیم بر روی شاخ و برگ در طول رشد ميوه برای برخی محصولات زراعی سودمند است. زيرا اين مرحله از رشد اغلب با تقاضای زیاد پتاسیم در زمان کاهش فعاليت ريشه و جذب مواد مغذی همزمان است. این کود معمولاً برای تولید گیاهان گلخانه ای و کشت هیدروپونیک استفاده می شود. حلالیت نسبتاً زیاد آن در شرایط آب و هوایی گرم، تولید محلول غلیظ تری از کود های حاوی پتاسیم را فراهم می آورد. کشاورزان برای جلوگیری از حرکت نیترات در زیر ناحیه ریشه باید آب را به دقت مدیریت کنند. عناصر موجود در این کود اثرات مثبت فراوانی دارند از جمله آنها عبارتند از؛
- افزایش رشد ریشه
- بهبود مقاومت در برابر خشکی
- کاهش اتلاف آب و پژمردگی
- افزایش سرسختی در زمستان
- بهبود مقاومت در برابر آفات گیاهی و بیماری ها
همچنین از مزایای نتایج استفاده از این کود می توان اشاره کرد که میزان پروتئین در گیاهان ، ضخامت پوسته، محتوای نشاسته در غلات و غده ها و ویتامین سی و محتوای جامد محلول را افزایش می دهد. رنگ، طعم و اندازه میوه را بهبود می بخشد. اختلالات فیزیولوژیکی را کاهش می دهد. کیفیت ذخیره و حمل و نقل و عمر مفید محصول را افزایش می دهد.
زمان و مقدار مصرف نیترات پتاسیم
نیترات پتاسیم یک کود کاملا محلول در آب می باشد که می تواند به عنوان کود آبیاری، مصرف خاکی و محلول پاشی مورد استفاده قرار بگیرد. هر کدام را به اختصار در ادامه توضیح خواهیم داد.
مصرف خاکی
در مصرف خاکی به میزان 50 تا 150 کیلوگرم در هکتار در زمان کاشت از آن استفاده می شود.
آبیاری و سرک
به میزان 25 تا 50 کیلوگرم از این کود در هکتار در 2 تا 3 نوبت در طول فصل رشد محصولات استفاده می شود.
محلول پاشی
در محلول پاشی، به میزان 2 تا 5 کیلوگرم در هزار لیتر آب حل می شود و مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
خرید و فروش نیترات پتاسیم
نیترات پتاسیم تولید ایران در کیسه های 25 کیلوگرمی و با درصد خلوص 99 درصد آماده تحویل به مشتریان می باشد. شرکت کیمیا تجارت تات آمادگی دارد ضمن دریافت سفارش مشتریان برای این محصول، سایر محصولات مورد نیاز را نیز با بهترین قیمت و کیفیت تأمین کند و در اسرع وقت به وسیله سیستم حمل و نقل مطمئن به شهرهای مختلف ارسال نماید. برای اطلاع از قیمت و خرید این محصول با کارشناسان فروش ما تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول نیترات پتاسیم
1- کاربرد نیترات پتاسیم چیست؟
اين ماده به عنوان نگهدارنده مواد غذایی، در پزشكی، کبریت، کود، پیشران موشک، برای ساخت مواد منفجره و وسایل آتش بازی كاربرد دارد. همچنين اين ماده به عنوان یک عامل حساسیت زدا برای درمان حساسیت عاج دندان كاربرد دارد. کود نیترات پتاسیم محلول در آب با محتوای پتاسیم و نیتروژن بالا همراه با مقدار مطلوب سدیم است. اين كود به راحتی در آب حل می شود و برای آبیاری قطره ای و محلول پاشی، کود بسيار مناسبي است.
2- آیا این ترکیب برای انسان مضر است؟
سطوح بالای اين ماده می تواند با توانایی خون در حمل اکسیژن تداخل داشته باشد، لذا باعث سردرد، خستگی، سرگیجه و رنگ آبی پوست و لبها ( متهموگلوبینمی ) می شود. سطوح بالاتر می تواند باعث مشکلات تنفسی و حتی مرگ شود. اين ماده شيميايی تحریک کننده پوست نمی باشد.
3- نیترات پتاسیم چیست؟
اين ماده دارای فرمول شيميايی KNO3 است كه پودر سفید یا بی رنگ، به شكل کریستالی (ماسه مانند) با طعم تند و شور می باشد.
4- کاربرد نیترات پتاسیم در پزشکی چیست؟
در پزشكی از اين ماده دارویی، برای سوزاندن زخمهای کوچک، برداشت بافتهای دانه ريز، زگیلها و جوشها و درمان حساسیت دندان استفاده می شود.
5- آیا این ترکیب در مواد غذایی بی خطر است؟
نیتراتها و نیتریتها از ترکیباتی هستند كه در بدن يافت می شوند. اما در صورت تشکیل نیتروزامین می توانند خطرناک شوند. اگر نیتراتها یا نیتریتها با حرارت زیاد پخته شوند، نیتروزامینها تشکیل می دهند. تحقيقات نشان می دهند که برخی نیتروزامینها با ايجاد سرطان در بدن مرتبط هستند.