مونو آمونیوم فسفات (Mono Ammonium Phosphate) منبعی سرشار فسفر و نیتروژن است. این محصول دارای دو ترکیب رایج در صنعت کودسازی و بالاترین میزان فسفر در بین کودهای موجود در بازار است. مونو آمونیوم فسفات را با نام فسفات دی هیدروژن آمونیوم (ADP) و یا با نام اختصاری MAP نیز می شناسند. این محصول که به شکل پودری یا کریستالهای سفید رنگ است، در آب محلول است اما در اتانول انحلال ناپذیر می باشد. از نظر پایداری شیمیایی نیز MAP تا دمای 200 درجه سانتیگراد پایدار خواهد بود.
تولید مونو آمونیوم فسفات
تولید مونو آمونیوم فسفات فرایندی به نسب ساده است و در روشی معمول که بیشتر از آن استفاده می شود، در تولید MAP از آمونیاک و اسید فسفریک بهره می برند. در این روش آمونیاک و اسید فسفریک به نسبتی مساوی و به اصطلاح علمی یک به یک با یکدیگر واکنش می دهند. فراورده این واکنش محصول نهایی مورد نظر یعنی گرانول و یا پودر مونو آمونیوم فسفات خواهد بود. در روشی دیگر آمونیاک و اسید فسفریک در راکتوری متقاطع قرار می گیرند. در این راکتور واکنشی گرمازا برای تبخیر آب و جدا سازی و خالص سازی MAP ایجاد می شود.
هر دوی این روشها بعلاوه سایر روش هایی که در این متن نمی گنجند، برای تولید این کود شیمیایی استفاده می شوند. یکی از مزایای بهره گیری از اسید فسفریک در مراحل تولید مونو آمونیوم فسفات این است که در مقایسه با روند تولید سایر کودهای شیمیایی، می توان از اسید فسفریک با خلوص و کیفیت پایین تری نیز استفاده کرد. چرا که همانطور که می دانید اغلب کودهای شیمیایی نیاز به درجه اسید خالص تری دارند.
علائم ظاهری کمبود فسفر در گیاه
بطور کلی علائم ظاهری کمبود فسفر در گیاه بیشتر به رویت لکه هایی بر روی آن خلاصه می شود که همین عامل سبب سختی تشخیص کمبود فسفر نسبت به تشخیص کمبود نیتروژن و پتاسیم می شود. بر همین اساس می توان گفت نجات گیاه از کمبود حضور فسفر خیلی دیر اتفاق خواهد افتاد. یکی دیگر از علائم کمبود فسفر را می توان در رشد گیاهان دید؛ چرا که فسفر در یک گیاه سالم به سهولت از مناطق با غلظت فسفر زیاد به سمت مناطق جوان تر که فسفر کمتری دارند حرکت می کند. همچنین در گیاهان بالغ فسفر به مناطقی از گیاه مهاجرت خواهد کرد که در تشکیل دانه یا میوه نقش دارند. چرا که این مناطق نیازمند انرژی بیشتری می باشند.
کاربرد مونو آمونیوم فسفات
سالهاست که کاربرد مونو آمونیوم فسفات به عنوان یک کود ضروری در صنعت کود و کشاورزی مطرح می باشد. این کود مهم، پس از انحلال در رطوبت موجود در خاک دو ترکیب مورد نیاز گیاهان؛ یعنی فسفر و نیتروژن را در اختیار آنها قرار می دهد. در نتیجه مونو آمونیوم فسفات منبعی از فسفر و نیتروژن برای گیاهان است. این محصول برای خاکهایی که pH خنثی یا قلیایی دارند مفیدتر خواهد بود؛ چرا که می تواند به تنهایی سبب اسید شدن خاک ناحیه گردد که این برای گیاه مضر خواهد بود. در این محصول آمونیاک آزادی را نخواهیم دید که همین عامل سبب ایجاد خطر کمتری برای جوانه های گیاه می شود.
نکته مهم در خصوص کاربرد کشاورزی این محصول آن است که هنگامی که MAP با اسید فسفریک به خصوص خالص تولید می شود، به راحتی می تواند در محلول شفافی حل شود. بر این اساس می تواند به روش محلول پاشی استفاده گردد و یا به آب آبیاری گیاه اضافه شود. این کود یکی از کود های پر مصرف در کشور استرالیا در سیستم های زراعی و کاشت مراتع است. مونو آمونیوم فسفات علاوه بر کشاورزی کاربرد های دیگری نیز دارد. برای مثال از آن در خاموش کننده های شیمیایی خشک که معمولاً در ادارات، مدارس و خانه ها یافت می شود، می توان استفاده کرد. اسپری های خاموش کننده حاوی این ترکیب، پودر آن را پخش می کند که به خوبی سوخت را می پوشاند و شعله را به سرعت خاموش می سازد.
ویژگیهای مونو آمونیوم فسفات
ویژگیهای مفید متعددی برای مونو آمونیوم فسفات می توان عنوان کرد که یکی از ویژگیهای مهم آن است که می تواند در شرایط نامناسب جوی مانند دمای پایین و نور ناکافی با تحریک جوانه ها سبب شکوفایی بیشتر و افزایش اندازه و سایز میوه ها شود. این کود شیمیایی می تواند فشار داخلی سلولهای گیاهی و مقاومت در برابر انواع بیماریها و استرسهای محیطی را افزایش دهد. از دیگر ویژگیهای MAP جذب کامل توسط گیاه می باشد که این می تواند در قوام و ماندگاری گیاه نیز تاثیر گذار باشد. بعلاوه این محصول در هنگام کار غباری را تولید نمی کند و در نگهداری و حمل آن نیاز به رعایت نکات خاصی نمی باشد. از دیگر مزایای آن نوع فرم فسفر است که فسفر در این کود دارای زنجیره ای بلند می باشد که سبب آسان سازی جذب آن برای گیاه می شود.
زمان و مقدار برای مصرف مونو آمونیوم فسفات
بهترین زمان برای مصرف مونو آمونیوم فسفات، فصل های بهار و پاییز می باشند. همچنین گیاهانی که اغلب به این کود احتیاج دارند عبارتند از؛ چغندر، سیب زمینی، گل آفتابگردان، ذرت، چاودار، گندم، جو دوسر، سویا و کلزا. برای استفاده صحیح در واقع تعیین نوع، میزان، زمان و نحوه مصرف کود ها در گیاهان زراعی، استفاده از آزمون خاک و در گیاهان باغی علاوه بر تجزیه خاک و آب آبیاری، تجزیه برگ و گاهی میوه مناسب ترین روش خواهد بود. رعایت نکات زیر در مصرف این کود لازم است؛
- احتیاط خاصی در مورد استفاده از آن وجود ندارد.
- کاهش رخداد نشت آمونیاک به علت خاصیت اسیدی کم این کود
- عدم ترکیب آن با کود های حاوی کلسیم و منیزیم در هنگام محلول پاشی و یا آبیاری
- امکان قرار دادن بدون محدودیت آن در کنار دانه ها در زمان کاشت آنها
نگهداری از مونو آمونیوم فسفات
نگهداری از مونو آمونیوم فسفات و حمل و نقل آن خوشبختانه آسان است. با این وجود MAP به صورت بسیار خالص ممکن است به تهویه و مراقبت بیشتر در هنگام حمل و نقل نیازمند باشد. این محصول بایستی در انبار بصورت سربسته و خشک نگهداری و ذخیره شود. در صنعت کشاورزی کود دیگر به نام دی آمونیوم فسفات نیز داریم. فرق مونو آمونیوم فسفات با دی آمونیوم را می توانید با جزییات بیشتر بخوانید.
نکات ایمنی در مورد مونو آمونیوم فسفات
رعایت اقدامات و نکات ایمنی در مورد مونو آمونیوم فسفات مانند هر کود شیمیایی دیگر ضروری است. پودر این کود شیمیایی در صورت تماس با دست می تواند تحریک کننده باشد. پس بهتر است در هنگام استفاده از آن حتماً دستکش بپوشید و یا بلافاصله پس از کار با آن دستان خود را به خوبی بشویید. همچنین اگر این محصول در هوا پخش شود می تواند برای چشم و مجاری تنفسی و ریه ها نیز محرک باشد.
خرید و فروش مونو آمونیوم فسفات
مونو آمونیوم فسفات تولید کشور چین در کیسه های 25 کیلوگرمی و با خلوص 99 درصد توسط شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات عرضه می شود. از آنجایی که این محصول وارداتی است، شما می توانید به طور مستقیم با کارشناسان فروش شرکت کیمیا تجارت تات در ارتباط باشید و جدیدترین قیمت مونو آمونیوم را استعلام کنید. شرکت کیمیا تجارت تات همواره در تلاش است تا انواع مواد شیمیایی و محصولات مربوطه را با کیفیت عالی به فروش رساند. پیش از خرید نیز ما این امکان را فراهم ساخته ایم تا بتوانید آنالیز مونو آمونیوم فسفات را به صورت آنلاین مشاهده کنید. ما در شرکت کیمیا تجارت تات با ارائه بهترین کود map راهی را برای شما جهت تشخیص آسان میان کود مونو آمونیوم فسفات اصلی و بی کیفیت را فراهم می سازیم.
سوالات متداول مونو آمونیوم فسفات
1- مونو آمونیوم فسفات (MAP) چگونه ماده ای است و در چه زمینه ای کاربرد دارد؟
این ماده شیمیایی از نظر فسفر و نیتروژن یک منبع عالی به شمار می رود. در صنعت کودسازی کاربرد داشته و دارای بالاترین میزان فسفر در مقایسه با انواع دیگر کودهای جامد می باشد.
2- مونو آمونیوم فسفات چگونه بوجود می آید؟
ساخت این ماده شیمیایی ساده است. به نحوی که با ترکیب یک به یک آمونیاک و اسید فسفریک بوجود می آید. از این فرایند گرانول یا پودر این محصول ساخته می شود که به رنگ سفید و به شکل کریستال است.
3- مونو آمونیوم فسفات چه کاربردی در کشاورزی دارد؟
این ماده از سالهای دور در صنعت کشاورزی به عنوان یک تقویت کننده گیاه مورد استفاده قرار می گرفته است. این پودر را در خاکی که مرطوب است می ریزند تا بوسیله ریشه جذب گیاهان جذب شود.
4- مونو آمونیوم فسفات را برای چه نوع خاکهایی مناسب می دانند؟
این ماده شیمیایی سرعت حل بالایی در خاکهای مرطوب دارد. علاوه براین چون pH این کود تقریبا اسیدی است، این ترکیب را برای خاکهایی که قلیایی یا خنثی هستند به کار می برند.
5- روش نگهداری و انبار کردن MAP چگونه است و در چه اندازه هایی بسته بندی می شوند؟
این ترکیب شیمیایی که یک کود مغذی است، در انبارهای سرپوشیده می توان نگهداری کرد. محل ذخیره باید سرد و خشک باشد. این کود در کیسه های پنجاه تا پانصد کیلوگرمی بسته بندی می شود و در اختیار کشاورزان قرار می گیرد.