پرکلرواتیلن (Perchloroethylene) یک ترکیب آلی است که در حالت طبیعی به شکل مایع بی رنگ و غیر قابل اشتعال است. در صنعت به “پِرک” مشهور است و بویی شبیه به اتر و مزه ای شیرین دارد. این ماده به مقدار محدودی قابلیت انحلال در را آب داشته اما در الکل، اتر، کلروفرم، بنزن و هگزان کاملا انحلال پذیر است و بسیاری از روغن ها را در خود حل میکند. ابتدا از این ماده آلی در صنایع با هدف تمیز کردن الیاف و پارچه ها و همین طور برای حذف کردن گریس و چربی از روی فلزات نیز به کار گرفته می شد. به همین علت، خاصیت تمیز کنندگی که کاربرد مهم آن است، بیشتر مورد توجه قرار گرفت.
چگونگی تولید پرکلرواتیلن
پرکلرواتیلن اولین بار در سال ۱۸۲۱ توسط مایکل فارادی کشف شد. وی کربن دی کلرید را از تجزیه حرارتی هگزا کلرواتان در دمای بالا سنتز کرد. با گذشت زمان روش های ارزان تر و مناسب تری برای سنتز این ماده کشف شد. برای مثال با استفاده روش کلراسیون مستقیم، این ماده با بازدهی نزدیک به 100% سنتز می شود. در این روش، پرکلرواتیلن از کلردار کردن هیدروکربن ها، کلردار کردن اتیلن دی کلراید و اکسی کلراسیون تولید می شود.
روش دیگر فرآیند تولید پرکلرواتیلن از کلراسیون پروپان و پروپیلن در راکتورها می باشد که سبب مناسب شدن قیمت ماده شیمیایی پرکلرواتیلن خواهد شد.
کاربرد پرکلرواتیلن
پرکلرواتیلن یکی از حلال های شیمیایی پر کاربرد در صنعت می باشد. مهم ترین کاربرد این ماده استفاده از آن به عنوان پاک کننده لکه ها در خشکشویی و نساجی است. در این خصوص می توانید در مطلب خشک شویی لباس با پرکلرواتیلن بیشتر مطالعه کنید. بعلاوه صنایع متنوعی مانند پاک کننده فرش، روان کننده ها، عایق ها و چسب، پولیش سنگ، تولید رنگ و جوهر، تولید لاستیک و پلاستیک، کاتالیزور صنعتی، تولید ترکیبات کلراته و بسیاری از کاربردهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد .
نکات ایمنی در مورد پرکلرواتیلن
مخازن حاوی پرکلرواتیلن باید دور از منابع تولید حرارت و جدا از تماس با ترکیبات اکسید کننده نگهداری شوند. محیط انبارهای ذخیره این ماده آلی باید خشک و خنک بوده و حتماً از تهویه مناسب برخوردار باشد. پرکلرواتیلن باید در مخازن یا ظروف ساخته شده از فولاد ضد زنگ، نگهداری شوند. ظروف آلومینیومی یا کربن استیل نیز برای این کار مناسب می باشند.
کار با این ماده در زمان کوتاه ممکن است سبب بروز علائمی مثل سرماخوردگی، خواب آلودگی، سردرد، تهوع، عدم تعادل، سوزش چشم و مجاری تنفسی شود. همچنین در صورت بلع اختلال در بینایی به وجود می آید. تماس طولانی مدت با این ماده تاثیر مستقیمی بر مزاج، حافظه، هوشیاری، عکس العمل و قدرت دید دارد. بر اساس تحقیقات، استفاده از این ماده در شوینده های فرش و به طور کلی خشکشویی می تواند عامل بروز سرطان به ویژه سرطان ریه شود . به تمام افرادی که با این ماده سروکار دارند توصیه می شود که حتماً لباس کار و ماسک استفاده کنند.
سوالات متداول پرکلرواتیلن
1- نام دیگر پرکلرواتیلن چیست؟
پرکلرواتیلن با چند نام شناخته می شود. در صنعت به این محصول پرک (Perc) می گویند. تترا کلرو اتیلن، تترا کلرو اتن، پرکلر و PCE نیز از دیگر اسامی پرکلرواتیلن هستند.
2- آیا استفاده از پرکلرواتیلن در کشورهای دیگر ممنوع است؟
از پرکلرواتیلن در بسیاری از کشورها به شکلهای مختلف استفاده می شود. در آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا این محصول به عنوان ماده ای مجاز در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. به اعتقاد کارشناسان در صورت رعایت موارد ایمنی به کارگیری پرکلرواتیلن زیان قابل توجهی به دنبال نخواهد داشت.
3- چرا از پرکلرواتیلن در خشکشویی استفاده می شود؟
پرکلرواتیلن در خشکشویی ها به شکل گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده به عنوان یک حلال، پاک کننده قوی آلودگی هایی چون لکه های چربی است. از آنجایی که پرکلرواتیلن بدون صدمه زدن به بافت منسوجات لکه ها را از بین می برد، از محبوبیت بالایی در شستشوی پارچه برخوردار است. به طوری که در صنعت نساجی نیز از این محصول برای پاک کردن روغن، روان کننده ها و دیگر آلودگی های صنعتی استفاده می شود.
4- پرکلرواتیلن چه کاربردی در صنعت نفت دارد؟
در صنعت نفت و در طی فرآیندهای ایزومریزاسیون و ریفورمینگ از پرکلرواتیلن به عنوان فعال کننده کاتالیست استفاده می شود. پرکلرواتیلن با افزایش یون های کلرید، کاتالیست های مورد استفاده در ایزومریزاسیون و ریفورمینگ را احیا کرده و به انجام این فرایندها سرعت می بخشد.
5- قیمت پرکلرواتیلن چقدر است؟
پرکلرواتیلن با قیمت های متفاوت به فروش می رسد، زیرا شرکت های فروشنده محصولات شیمیایی این محصول را با مشخصات گوناگون ارائه می کنند. مواردی چون مشخصات محصول، برند و کشور تولید کننده از جمله عوامل تعیین کننده قیمت پرکلرواتیلن به شمار می روند. شما می توانید پرکلرواتیلن با کیفیت را از شرکت کیمیا تجارت تات با بهترین قیمت خریداری کنید.