تفاوت کربنات سدیم سبک و سنگین بسیار است و این دو فقط در فرمول شیمیایی به یکدیگر شباهت دارند. به طور کلی کربنات سدیم که با نام سودا کلسینه نیز معروف است در اثر گرم کردن هیدرات ها به وجود می آید. این ماده در اثر گرم شدن هیدروژن سدیم نیز به وجود می آید. کربنات سدیمها به صورت پودرهای سفید در بازار موجود می باشند که این پودرها خلوص بالایی دارند. کلسیم کربناتها در دمای بالا تجزیه می شوند در نتیجه نمی توان نقطه جوشی برای آنها در نظر گرفت. کلسیم کربنات ها به راحتی در آب حل می شوند و در صورت افزایش دمای آب حلالیت آنها نیز افزایش می یابد.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
تفاوت های کربنات سدیم سبک و سنگین
تفاوت کربنات سدیم سبک و سنگین در کاربرد آنها در صنعت می باشد. این ماده کاربرد زیادی در صنعت دارد و در صنایع مختلف از آن استفاده می شود. یکی از نامهای معروف این ماده صنعتی (سودا اش) است. کربنات سدیم دو نوع است و به صورت کربنات سدیم سبک و کربنات سدیم سنگین در بازار موجود می باشد. تفاوت کربنات سدیم سبک و سنگین شامل موارد زیادی می باشد. تفاوت اصلی این دو کربنات در چگالی و اندازه ذرات آنها می باشد.
در مرحله اول کربنات سدیم سبک به دست می آید و بعضی از این کربناتها به کربنات سدیم سنگین تبدیل می شوند. کربنات سدیم سبک کمتر از 0.5 درصد از کلرید سدیم را شامل می شود. کربنات سدیم سنگین با آبرسانی کربنات سدیم سبک به مونوهیدرات تبدیل می شود و بعد از دهیدراته شدن آن حجم، اندازه و تراکم کریستال افزایش پیدا می کند. بیشترین کاربرد کربنات سدیم سنگین در ساخت شیشه است و از کربنات سدیم سبک زمانی استفاده می شود که ماده شیمیایی در محلول لازم باشد. دانه های کربنات سدیم سبک ریزتر و ظریف تر از کربنات سدیم سنگین می باشد و مهمترین شباهت آنها از نظر ترکیبات شیمیایی می باشد که هیچ گونه تفاوتی با هم ندارند. در صنعت برای ساخت و تهیه مواد شوینده از کربنات سدیم سبک استفاده می شود.
کربنات سدیم سبک چیست؟
کربنات سدیم سبک تقریبا در محدوده 150-90 میکرو متر قرار دارد. چگالی کربنات سدیم سبک تقریبا 0.77 گرم می باشد که حدود نصف چگالی کربنات سدیم سنگین است. موقع اندازه گیری از لحاظ وزنی کربنات سبک با کربنات سنگین برابر است و این مسئله هنگامی رخ می دهد که این ترکیبها از لحاظ حجمی متفاوت باشند. اندازه کوچک و ریز دانه های کربنات سبک پودری یک دست، یکنواخت و نرمی را به وجود می آورد در نتیجه تفاوت ظاهری آن با کربنات سنگین به راحتی قابل مشاهده است. این پودر بدون بو است و یک ترکیب پایدار و غیر قابل اشتعال می باشد. منبع اصلی سدیم کربنات سنگ ترون می باشد ولی دو منبع نمک و کربنات کلسیم توسط فرآیند سودا، سنگ معدن کربنات سدیم و کربنات هیدروژن برای تولید کربنات سدیم وجود دارد.
فواید کربنات سدیم سبک
کربنات سدیم سبک دارای کاربردهای گوناگون و فواید بالقوه سلامتی است. می توان از آن به عنوان ضد اسید برای خنثی کردن اسید معده و رفع سوء هاضمه و سوزش سر دل استفاده کرد. همچنین برای درمان عفونتهای ادراری و کاهش علائم بیماری کلیوی استفاده می شود. کربنات سدیم سبک به عنوان یک درمان برای اسیدیته در خون و ادرار کاربرد دارد. می توان از آن به عنوان سفید کننده دندان، خوشبو کننده دهان و دهان شویه استفاده کرد. برای خرید کربنات سدیم سبک با کیمیا تجارت تات تماس بگیرید. علاوه بر نوع سبک شما میتوانید جهت استعلام قیمت و نیز خرید کربنات سدیم سنگین نیز با شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات تماس حاصل فرمائید.
کربنات سدیم سنگین چیست؟
کربنات سدیم سنگین تقریبا در محدوده ی 250 تا 500 میکرومتر قرار دارد. از کربنات سدیم سنگین در صنعت شیشه سازی استفاده می شود. کربنات سدیم سنگین، کلسیم، منیزیم و بقیه یونهایی که باعث سختی آب می شوند را حذف می کند در نتیجه باعث نرم شدن آب می شود. آب نرم فواید زیادی دارد به طور کلی آب نرم باعث می شود ضایعات صابون کاهش یابد و عمر لوله ها زیاد شود در نتیجه از زنگ زدگی آنها نیز جلوگیری می کند.
سدیم کربنات سنگین به عنوان یک سیلیس به کار می رود و نقطه ذوب مواد را کاهش می دهد. کربنات سدیم سنگین در آجرپزی یک عامل مرطوب کننده به شمار می آید؛ زیرا باعث کاهش مقدار آب لازم برای اکسترود کردن خاک رس می شود.خرید کربنات سدیم سنگین برای کارهای مختلفی حائز اهمیت است. برای تولید صابون، شیشه و خیلی از مواد شیمیایی از این کربنات استفاده می شود و همچنین کربنات سدیم سنگین تنظیم کننده pH نیز به شمار می رود.
کاربردهای کربنات سدیم سبک و سنگین
تفاوت کربنات سدیم سبک و سنگین در کاربرد آنها نیز می باشد. از کربنات سدیم سنگین در صنایع شیمیایی و دارویی مثل تولید شیشه، مواد شوینده، کاغذ، تصفیه آب نمک، حذف سختی آب، تنظیم کردن pH آب، گوگرد زدایی فاضلابها و تصفیه کردن زغال سنگ استفاده می شود.
از کربنات سدیم سبک برای نرم کنندگی آب، اصلاح کردن pH مواد شیمیایی استخر و الکترولیت استفاده می شود. بزرگترین مشتری این کربناتها در جهان تولید کننده شوینده ها هستند. کربنات سدیم سبک خاصیت پاک کنندگی دارد و در ترکیبات شوینده مورد استفاده قرار می گیرد. این کربناتها به علت قابلیت امولسیونی که دارند می توانند لکه های روغنی و آلودگی را از روی پارچه از بین ببرند. از کربنات سدیم سبک برای از بین بردن سختی موقت یا دائمی آب استفاده می شود. در پروسه تصفیه آب کربنات سدیم سبک می توان فاکتورهای سخت کننده آب را جداسازی کند و آنها را از آب خارج کند. خرید هر دو نوع کربنات سدیم سبک و کربنات سدیم سنگین از طریق شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات ممکن می باشد. جهت استعلام قیمت روز و خرید انواع مواد شیمیایی با کارشناسان فروش کیمیا تجارت تات در تماس باشید.
کاربرد کربنات سدیم سنگین در شیشه
فرآیند تولید شیشه با کربنات سدیم به طوری است که این ماده شیمیایی را حرارت می دهند و سپس آن را با کلسیم کربنات و ماسه ترکیب می کنند. بعد از سرد کردن این مواد شیمیایی، شیشه آماده است. همانطور که می دانید کربنات سدیم سنگین اهمیت و کاربرد بسیار زیادی در صنایع دارد. یکی از اصلی ترین و مهم ترین کاربردهای کربنات سدیم سنگین، در صنعت تولید شیشه می باشد. بطوریکه این ماده شیمیایی معدنی باعث می شود که در هنگام تولید شیشه، دما کاهش یابد. همچنین باعث می شود که میزان مصرف انرژی کاهش یابد.
سدیم کربنات به دلیل قلیایی بودن، باعث می شود که شیشه به راحتی شکل بگیرد و در شکل دلخواه تولید شود. سدیم کربنات سنگین در حین تولید شیشه باعث کاهش دمای ذوب می شود. از این ماده شیمیایی در تولید انواع سرامیکها و ظروف شیشه ای استفاده می شود. همچنین در شیشه های سیلیس سودا آهک از این ماده شیمیایی استفاده می کنند. لازم به ذکر است که شیشه هایی که با فرم اصلی کربنات سدیم سنگین تولید شده‌اند در آینه ها، بطریهای نوشیدنی و ظروف غذا مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین در ساخت و تولید بطریهای نوشیدنی، شیشه خودروهای چند لایه، لوازم نگهدارنده غذا و لوازم آرایش از شیشه هایی که با فرم سنگین سدیم کربنات تولید می شود، استفاده می کنند. لازم به ذکر است که در صنعت تولید درب و پنجره و ظروف آزمایشگاه، از این نوع شیشه ها استفاده می کنند.
مزایا و معایب سدیم سنگین در صنعت شیشه سازی
همانطور که گفتیم کربنات سدیم در صنعت شیشه سازی از مزایا و کاربردهای بسیار زیادی برخوردار است. این ماده شیمیایی در صنعت شیشه سازی باعث می شود تا شیشه به راحتی شکل بگیرد. پس بنابراین وجود کربنات سدیم سنگین در تولید شیشه، ضروری است. این ماده شیمیایی معدنی، معایب و عوارضی هم دارد که در این قسمت از مقاله می خواهیم به این موضوع اشاره کنیم. یکی از شایع ترین و اصلی ترین عوارض سدیم کربنات سنگین، آسیب رساندن به چشمها می باشد. به طوری که اگر این ماده شیمیایی با چشم تماس داشته باشد باعث سوزش شدید و اشک در چشمها می شود. پس بنابراین بهتر است حین استفاده از این ماده شیمیایی از عینک مخصوص استفاده کنید.
از دیگر عوارض کربنات سدیم سنگین می توان به مضر بودن برای پوست اشاره کرد. پس بنابراین برای جلوگیری از این عوارض بهتر است حین استفاده از این ماده از دستکش استفاده کنید. ناگفته نماند که این ماده شیمیایی معدنی نوعی ماده خورنده می باشد. پس بنابراین حین استفاده از آن باید دقت لازم را داشت. از دیگر معایب این ماده شیمیایی می توان به واکنش سریع آن با رطوبت اشاره کرد. اگر سدیم کربنات سنگین در شرایط خوب نگهداری نشود، باعث آلودگی آب می شود. همچنین اگر به صورت محلولی غلیظ در محیط رها کنیم باعث نابودی میکروارگانیسمهای محیط می شود. لازم به ذکر است که حین استفاده از این ماده شیمیایی باید دقت کرد که این ماده وارد دستگاه تنفسی نشود. زیرا آسیبهای بسیار جدی و خطرناکی به دستگاه تنفسی وارد می کند.
کاربرد کربنات سدیم سبک در شوینده
کربنات سدیم سبک یک ماده تمیز کننده همه کاره است که در انواع مواد شوینده به کار می رود. این ماده یک ساینده ملایم است که می تواند برای تمیز کردن سطوح وحذف لکه ها استفاده شود. همچنین یک عامل خنثی کننده است که برای نابودی بوهای نامطبوع استفاده می شود. علاوه بر این، می توان از آن به عنوان تقویت کننده لباسشویی برای کمک به حذف لکه ها و درخشان کردن لباس استفاده کرد. استفاده از کربنات سدیم سبک در شوینده یک انتخاب محبوب برای کسانی است که ترجیح می دهند از روشهای تمیز کردن سازگار با محیط زیست استفاده کنند.
کاربرد کربنات سدیم سبک در شوینده منزل و آشپزخانه
کربنات سدیم سبک یکی از مهمترین مواد مورد استفاده در نظافت است. این ماده مزایای عالی در تمیز کردن اشیای مختلف، البسه و رفع بوی نامطبوع آنها دارد، به طور کلی برای تمیز کردن سطوح به وفور استفاده می شود. آن را علاوه بر آب روی سطوح (اجاق، لگن، وان، مایکروویو و یخچال و غیره) بپاشید. مدتی روی سطح بگذارید. سپس آن را پاک کنید و متوجه تفاوت چشمگیر ایجاد شده خواهید شد. همچنین برای تمیز کردن ظروف چرب، سوخته و چسبنده از کربنات سدیم با اضافه کردن آب داغ به آن استفاده می شود. باید این ماده به مدت حداقل یک ربع بر ظرف بماند. بعد از آبکشی متوجه از بین رفتن آثار چربی و سوختگی خواهید شد.
یکی از کاربردهای کربنات سدیم در شوینده ها بازگرداندن درخشندگی سطوح، تمیز کردن آن و خلاص شدن از شر مواد اکسید کننده ای است که آن را می پوشانند. برای حذف لکه های زرد و قهوه ای در فنجان چای استفاده می شود. کربنات سدیم راه حلی عالی و سریع برای از بین بردن این نوع لکه هاست. به این صورت که فنجانها را در کمی کربنات سدیم سبک و آب خیس کنید و سپس با اسفنج بشویید. بلافاصله از شر حضور آنها خلاص شوید. در نظافت و از بین بردن بوی نامطبوع فرش نیز این ترکیب شیمیایی استفاده می شود. می توان فرشها را با یک پارچه مرطوب با آب و حاوی بی کربنات جلا داد سپس بگذارید خشک شود و سپس با جاروبرقی تمیز کنید و بشویید.
خطرات کربنات سدیم
علی رغم مزایای فراوان کربنات سدیم سبک در شوینده ها و سایر کاربردها، در عین حال چندین احتیاط در استفاده از آن بایستی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، بسیار مهم است که این ماده را به کودکان شش سال یا کمتر ندهید. به طور کلی توصیه می شود با نظر پزشک مصرف شود تا از نیاز آن اطمینان حاصل شود. همچنین مصرف مکرر و در دوزهای زیاد ممکن است منجر به فشار خون بالا، معده درد، سردرد، تشنگی، حالت تهوع، استفراغ و سایر علائم شود. در چنین حالتی بیمار ممکن است در شرایط خطرناکی باشد و باید فوراً به پزشک مراجعه کنید
سوالات متداول
1- نقطه ذوب کلسیم کربنات چقدر است؟
کلسیم کربناتها نقطه ذوب حدود 851 درجه سانتی گراد دارند و در دمای بالا به صورت کامل تجزیه می شوند. برای این ماده نقطه جوشی نمی توان در نظر گرفت زیرا در دمای بالا تجزیه می شود.
2- کربنات سدیم چه نوع ترکیبی است؟
کربنات سدیم سبک و سنگین هر دو یک ترکیب قلیایی سنگین می باشند. این ماده تقریبا 4 درصد از پوسته زمینه را تشکیل می دهد. این ماده یکی از ترکیبات پر کاربرد در صنعت می باشد.
3- فرمول شیمیایی کلسیم کربنات چیست؟
فرمول شیمیایی این ماده Na2CO3 می باشد. این فرمول برای کربنات سدیم سبک و سنگین یکسان می باشد. کربنات کلسیم خالص از سنگ مرمر تهیه می شود.
4- فرم هیدراته سدیم کربنات چیست؟
فرم هیدراته این ماده دکا هیدرات کربنات سدیم، هپتاهیدرات کربنات سدیم و مونوهیدرات کربنات سدیم می باشد. این فرمها با گرم شدن هیدراتها تشکیل می شوند.
5- ضریب شکست سدیم کربنات چقدر است و مشخصات ظاهری آن چیست ؟
ضریب شکست این ماده بدون در نظر گرفتن آب 1.495 می باشد. مشخصات ظاهری این ماده شامل بی بو، طعم خاکستری، رنگهای (خاکستری ، کرم، سفید) و جامدی سخت می باشد.
