بیوتین به‌عنوان ویتامین B۷ یا ویتامین H نیز شناخته می‌شود که یک ویتامین محلول در آب است. بیوتین در سلامت موها نقش مهمی ایفا می‌کند. در واقع این ماده برای سنتز اسیدهای آمینه به‌ویژه کراتین که ساختار عمده مو را تشکیل می‌دهد، ضروری است. کمبود بیوتین می‌تواند منجر به ریزش مو، ازدست‌دادن درخشندگی و شادابی، افزایش شکنندگی و شکستگی مو شود. در این محتوا تلاش کردیم تا به نقش بیوتین در سلامت مو، تعریف بیوتین، منابع غذایی آن، کاربرد ویتامین H برای مو، تأثیر بیوتین در جلوگیری از ریزش و سفیدشدن موها، فواید و معایب مصرف بیوتین بپردازیم.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
بیوتین چیست؟
بیوتین بخشی از خانوادهٔ ویتامین‌های گروه B است که به‌عنوان ویتامین H، ویتامین B۷، کوآنزیم R و یا ویتامین B۸ نیز شناخته می‌شود. این ویتامین در طی مطالعه‌ای در مورد بیماری سفیده تخم‌مرغ در اوایل قرن ۱۹ کشف شد. مصرف سفیده تخم‌مرغ خام در مقادیر زیاد منجر به آسیب پوست، ریزش مو و اختلالات عصبی عضلانی می‌شود در واقع بیوتین میل قوی با آویدین، پروتئین موجود در سفیده تخم‌مرغ دارد. این قدرت اتصال، از جذب بیوتین در روده جلوگیری می‌کند و باعث کمبود آن می‌شود. زمانی که تخم‌مرغ را می‌پزیم، قدرت آنتی بیوتین اثر خودش را از دست می‌دهد؛ بنابراین، پختن سفیده تخم‌مرغ اثرات این بیماری را محدود می‌کند. سس مایونز و سس‌های مشابه دارای سفیده تخم‌مرغ خام هستند.
بیوتین به هشت شکل مختلف یافت می‌شود؛ اما فقط D – بیوتین به طور طبیعی وجود دارد و دارای فعالیت ویتامینی است. بیوتین نقش مهمی در متابولیسم چربی‌ها، پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها دارد. همچنین ویتامین B۸ در سنتز ویتامین B۹ و ویتامین B۱۲ شرکت می‌کند. اگرچه بیوتین عمدتاً از طریق منابع غذایی تأمین می‌شود، اما میکروبیوتای موجود در فلور روده نیز این ماده را تولید می‌کنند. رژیم غذایی نامتعادل یا اختلالات روده، منجر به تشکیل بیوتین در مقادیر کم در بدن می‌شود. باگذشت زمان، کمبود بیوتین رخ می‌دهد و منجر به ظهور بسیاری از علائم می‌شود. اختلالات پوستی مانند بثورات پوستی یا درماتیت سبورئیک، ریزش مو، ناخن‌های شکننده، دردهای عضلانی، کاندیدیازیس یا برفک، افسردگی، خستگی غیرمعمول، ورم ملتحمه، توهمات، احساس گزگز یا بی‌حسی در بازوها و پاها علائم کمبود بیوتین هستند. کمبود ویتامین B۷ در افراد مبتلا به الکلیسم، نارسایی کلیه، بی‌اشتهایی و یا در درمان بیماری صرع بیشتر ظاهر می‌شود.
ویتامین بیوتین در چه مواد غذایی یافت می شود؟
بزرگ‌ترین مزیت ویتامین B۷ این است که در بسیاری از غذاها یافت می‌شود. بهترین منابع بیوتین شامل غذاهای گیاهی مانند سویا، جوانه گندم، حبوبات، آجیل، زغال‌اخته، سیب‌زمینی شیرین، نان سبوس‌دار و بلغور جو دوسر است. همچنین بیوتین در غذاهای با منشأ حیوانی مانند جگر، تخم‌مرغ آب پز و به‌ویژه زرده تخم‌مرغ و ژل رویال یافت می‌شود. ویتامین B۸ یک ویتامین محلول در آب است و در برابر گرما و نور مقاوم است. بااین‌وجود توصیه می‌شود مواد غذایی دارای این ویتامین به‌صورت بخارپز پخته شود. مصرف توصیه شده غذایی ویتامین B۷ برای افرادی که مشکلات خاصی ندارند، حدود ۵۰ میکروگرم در روز است. رژیم غذایی متنوع معمولاً نیاز بدن را برآورد می‌کند. دوز مصرفی به‌عنوان مکمل حدود ۱۵ میلی‌گرم در روز توصیه می‌شود. همچنین بیوتین به‌عنوان مکمل پس از درمان آنتی‌بیوتیکی نیز تجویز می‌شود.
کاربرد بیوتین برای مو
بیوتین را به‌عنوان ویتامین زیبایی می‌شناسیم، زیرا به حفظ سلامت پوست و مو کمک می‌کند. تغییر فصل، خستگی، استرس، هورمون‌ها، رژیم غذایی نامتعادل و یا حتی برخی کمبودها می‌توانند کیفیت پوست، مو و ناخن‌ها تأثیر بگذارند. بیوتین در سلامت مو و ناخن نظیر روی، اسیدهای آمینه و مس، یکی از مواد مغذی کلیدی است. یکی از مهم‌ترین کاربردهای بیوتین، مصرف آن در لوازم آرایشی و بهداشتی است. در حقیقت عملکرد این ماده بر سلامت مو، پوست سر، پوست و غشاهای مخاطی بیشتر شناخته شده است.
عملکرد اصلی بیوتین در مو، تسهیل ورود مواد مغذی به فولیکول‌های مو، بهبود گردش خون و اکسیژن‌سازی پوست سر است. در واقع بدن از بیوتین برای تولید اسیدهای آمینه استفاده می‌کند و سپس آنها، به کراتین تبدیل می‌شوند، پروتئینی که جزء ساختار مو و پوست است بیوتین در سلامت مو در محصولات آرایشی و بهداشتی به طور عمده مصرف می‌شود. از محصولات حاوی بیوتین می‌تواند طول تغییرات فصلی، زمانی که ریزش مو شایع‌تر است یا در مواقع استرس استفاده کرد. محصولات مراقبت از مو حاوی بیوتین عمدتاً به شکل شامپوها و یا ماسک مو به بازار عرضه می‌شوند.
آیا بیوتین برای موی سفید و ریزش مو اثر مثبتی دارد؟
ویتامین B۷ نقش مهمی در رشد، درخشش، بافت، حجم و استحکام مو دارد. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۶ در ریزش مو نشان داد که از هر ۳ زن بیش از ۱ نفر از کمبود بیوتین رنج می‌برند در این مطالعه زنانی که به مدت سه ماه دو بار در روز از مکمل بیوتین استفاده کردند، بهبود رشد مو و کاهش ریزش مو داشته‌اند؛ بنابراین از بیوتین می‌توان به‌عنوان یک درمان برای ریزش مو، به‌ویژه خوراکی استفاده کرد و اغلب اثر هم‌افزایی با ویتامین B۵ دارد. طبق این مطالعه ریزش مو تنها در صورتی متوقف می‌شود که علت آن ناشی از کمبود این ویتامین باشد. در حال حاضر با مصرف گسترده آنتی بیوتیک‌ها، کمبود این ویتامین بیشتر رخ می‌دهد.
همچنین مطالعه دیگری در آمریکا انجام شد که بیان کرد سطوح پایین بیوتین همراه با اسیدفولیک در بدن باعث سفیدی مو شود. افزودن بیوتین کافی به رژیم غذایی یا مصرف مکملهای بیوتین می‌تواند تولید ملانین را افزایش دهد. همان‌طور که گفتیم فقط عامل کمبود بیوتین منجر به سفیدشدن مو نمی‌شود. عوامل ارثی و محیطی، مواد معدنی و ویتامین‌های دیگر در سفیدشدن مو نقش دارد. بااین‌وجود نیاز به ویتامین H با افزایش سن افزایش می‌یابد. در بزرگسالان مصرف غذایی توصیه شده برای این ویتامین ۴۰ الی ۵۰ میکروگرم در روز است. میزان مصرف توصیه شده برای کودکان ۴ تا ۱۷ساله از ۲۵ تا ۳۵ میکروگرم در روز متغیر است.
فواید و معایب مصرف بیوتین
علاوه بر تاثیر بالقوه بیوتین در سلامت مو، این ویتامین مزایا و فواید دیگری در سلامت عمومی بدن دارد، به ویژه در موارد زیر:
متابولیسم: با تبدیل غذا به انرژی به متابولیسم سالم بدن کمک می کند.
اسیدهای آمینه: این ماده به تولید پروتئینهایی کمک می کند که نقش کلیدی در سنتز اسیدهای چرب دارند.
کاهش درد و استرس: استرس و درد عضلات مفاصل را کاهش می دهد.
شناخت: حافظه را بهبود می بخشد و از مشکلات شناختی و اختلالات عصبی جلوگیری می کند.
HDL: کلسترول اضافی بدن (لیپوپروتئین با چگالی بالا) را از بین ببرد.
LDL: به کاهش کلسترول بد در شریانها (لیپوپروتئین با چگالی کم) کمک می کند.
ازآنجایی‌که بیوتین در آب حل می‌شود، دریافت اضافی به طور طبیعی از طریق ادرار دفع می‌شود؛ بنابراین خطر مصرف بیش از حد وجود ندارد، بدن فقط دوز موردنیازش را مصرف می‌کند. بااین‌حال ممکن است اثرات نامطلوب رخ دهد و بیوتین با سایر مواد فعال ترکیب شود. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) بر اساس گزارش‌هایی، تداخل مکملهای بیوتین با آزمایش‌های خون را اعلام کرده است. مصرف مکملهای بیوتین در هنگام آزمایش خون بر نتایج آن اثر می‌گذارد.
دوزهای بالای بیوتین باتوجه‌به آزمایش باعث افزایش یا کاهش کاذب سطح خون می‌شود. این امر بر نتایج آزمایشگاهی برخی از هورمون‌ها مانند هورمون محرک تیروئید و ویتامین D، همچنین یک نشانگر زیستی برای حملات قلبی به نام تروپونین تأثیر می‌گذارد. اکثر افراد می‌توانند مکملهای ویتامین B۸ را بدون تجربه عوارض جانبی مصرف کنند. بااین‌وجود در موارد بسیار نادر، افراد هنگام استفاده از این محصول دچار حالت تهوع، اسهال یا گرفتگی معده می‌شوند. در این صورت بایستی مکمل بیوتین را همراه غذا میل نمایید تا علائم به حداقل برسد.
سوالات متداول بیوتین در سلامت مو
۱- چه موادی جذب ویتامین B۷ را در بدن محدود می‌کند؟
برخی داروها از جمله آنتی بیوتیکهای خاص و داروهای صرع، خوردن سفیده تخم‌مرغ خام، الکل و سیگار، بیوتین را به دام می‌اندازد و از جذب صحیح آن جلوگیری می‌کند
۲- علائم مصرف بیش از حد بیوتین چیست؟
علائم مصرف بیش از حد بیوتین شامل بثورات، تشنگی بیش از حد، ادرار زیاد، بی‌خوابی، کمبود سایر ویتامینها از جمله ویتامین C و B۶، افت انسولین و سطح قند خون بالا است.
۳- آیا مصرف موضعی ویتامین B۷ قادر به رفع نیازهای پوست و مو است؟
ویتامین B۸ تنها زمانی مفید است که به‌صورت خوراکی مصرف شود، مصرف موضعی آن قادر به رفع کمبود این ویتامین نیست؛ اما برای رفع نیازهای پوست و مو به‌صورت موضعی می‌توان از آن استفاده کرد.
۴- سایر ویتامینها به جز ویتامین B۷ که سفیدشدن مو را به تعویق می‌اندازد؟
برخی از ویتامینها و مواد معدنی رنگ‌دانه‌های ملانین مو تولید می‌کنند که مو برای حفظ رنگ طبیعی خودش به آنها نیاز دارد. این ویتامینها و مواد معدنیها شامل کلسیم، مس، آهن، ویتامین D ، ویتامین B۵، فولات یا اسیدفولیک، ویتامین B۱۲ و B۶ است.
۵- مکملهای غذایی بیوتین چه مدت بایستی مصرف شوند؟
درمان مبتنی مصرف مکملهای غذایی ویتامین B۸ شامل یک دوره ۴ تا ۶ هفته‌ای است.
