اسید بنزوئیک، سفید با فرمول H5COOH6 C، ساده ترین عضو خانواده کربوکسیلیک اسیدهای معطر، اسید ضعیفی است که پیش ساز سنتز بسیاری از ترکیبات آلی مهم است. بنزوئیک اسید یک ماده سفید و جامد و کریستالی است که محلولیت کمی در آب دارد. تاریخ کشف این ماده به قرن شانزدهم میلادی بر می گردد. در آن زمان که برای اولین باراین اسید از تقطیر خشک gum benzoin به دست آمد دانشمندان هنوز پی به خواص ضد درد و ضد قارچی این ماده نبرده بودند.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
نحوه تولید اسید بنزوئیک
یکی از راههای تولید این اسید اکسیداسیون جزئی تولوئن با اکسیژن است. وظیفه کاتالیز این فرایند به عهده نفتناتهای کبالت یا منگنز کاتالیز است. در تولید این ماده از مواد فراوانی استفاده می شود و فرایند با راندمان بالایی پیش می رود. اولین فرآیند صنعتی که رخ می دهد واکنش بنزو تری کلرید (تری کلرو متیل بنزن) با هیدروکسید کلسیم در آب است. کاتالیزورهایی که در این فرایند نقش دارند آهن یا نمکهای آهن هستند. بنزوات کلسیم در واکنش همراه با اسید هیدروکلریک به اسید بنزوئیک تبدیل می شود. محصول ایجاد شده مشتقات اسید بنزوئیک کلر شده را در خود دارد. منبع این اسید برای مصرف صنعتی به وسیله تقطیر خشک از صمغ بنزوئینی بدست می آید. بنزوئیک اسید مناسب که در نگهداری مواد غذایی به کار گرفته می شود باید به صورت مصنوعی تولید شود.
هنگامی که برای تجزیه حرارت داده شود، دود تیز و تحریک کننده منتشر می شود. این اسید به دلیل حلالیت زیاد در آب گرم و حلالیت ضعیف در آب سرد می تواند با تبلور مجدد از آب خالص شود. این اسید می تواند در دمای بالا با معرفهای اکسید کننده واکنش دهد. نقطه ذوب آن 122 درجه سانتیگراد، نقطه جوش 250 درجه سانتیگراد، نقطه اشتعال 121 درجه سانتیگراد و چگالی 1.2659 گرم بر سانتی متر مکعب (15 درجه سانتیگراد) است.
اهمیت و کاربردهای اسید بنزوئیک
این اسید یک ماده اولیه مهم برای ساخت بسیاری از دیگر مواد آلی است. نمکها و استرهای آن به عنوان بنزوات شناخته می شوند. از نظر تجاری، تقریباً تمام این اسید در تولید فنل توسط دکربوکسیلاسیون اکسیداتیو در دمای 300-400 درجه سانتیگراد مصرف می شود. تقریبا تمام اسید بنزوئیکی که به صورت تجاری تولید می شود، به موادی مثل فنول و کاپرولاکتام تبدیل می شود.
کاربرد در صنایع شیمیایی
استفاده از آن در تولید بنزوات گلیکول برای استفاده از نرم کننده ها در فرمولاسیون چسب رو به افزایش است. همچنین در تولید رزینهای آلکیدی و افزودنی های گل حفاری برای کاربردهای بازیافت نفت خام استفاده می شود. این ماده به عنوان فعال کننده پلیمریزاسیون و کند کننده لاستیکها عمل می کند با استفاده از آن در تولید لاستیک، ویژگیهای بسیار خوبی را از نظر مقاومت برش و مقاومت در برابر تراشه به لاستیک ارائه می کند. به این ترتیب برای جلوگیری از خرد شدن لاستیک و کمک به برش لاستیک استفاده می شود.
در آزمایشگاه های مختلف مثل آزمایشگاه شیمی، برای کالیبراسیون کالری سنج بمب از بنزوئیک اسید استفاده می شود که یک راه درست، اصولی و بسیار پرکاربرد است. این اسید به عنوان یک عامل تثبیت کننده در پردازش عکسها استفاده می شود. همچنین برای افزایش عملکرد پوششهای رزین آلکیدی استفاده می شود. این اسید به محتوای مواد شیمیایی اضافه و به قسمت خنک کننده ضد یخ خودرو اضافه می شود. در اسپری تنباکو و سایر مواد حشره کش وجود دارد. همچنین این اسید به عنوان مرجع استاندارد در آزمایشگاه های شیمی تجزیه و استفاده می شود.
کاربرد در صنایع غذایی
نمک اسید بنزوئیک یک ماده نگهدارنده است که در صنایع مواد اولیه غذایی استفاده میشود. این اسید برای جلوگیری از فساد میکروبی درغذاها استفاده می شود. موادی که بیشترین استفاده از آن را دارند آبمیوه، مارمالاد، مربا، نوشابه های گازدار، ترشیجات، سس کچاپ و محصولات مشابه هستند. این اسید و نمکهای آن به عنوان نگهدارنده در غذاهای اسیدی و ضعیف استفاده می شود و پیش ساز مهمی برای سنتز اکثر مواد آلی است. در لوازم آرایشی، در ترکیبات شامپو، عطر، فومهای اصلاح، اسپری مو و رنگ مو نیز یافت می شود. .
کاربرد در پزشکی
در بیماری به نام بری بری که در پای برخی از افراد بروز می کند از سالیسیلیک اسید و بنزوئیک اسید همراه با برخی از مواد موثر دیگر استفاده می شود. همچنین این اسید در پماد ویتفیلد به کارمی رود که در درمان بیماریهای قارچی که بر روی پوست ایجاد می شود مانند کرم حلقوی، کچلی ناشی از قارچهای مضر و پای ورزشکاران استفاده می شود. در ابتدای قرن بیستم از این ماده به عنوان یک ماده خلط آور، ضد درد و اسپاسم و یک ضد عفونی کننده استفاده می شد. طبق تحقیقات و مطالعات جدید مشتقات این اسید در نابودی ویروس کرونا تاثیر گذار هستند.
آسیبهای بنزوئیک اسید
بنزوئیک اسید می تواند آسیبهای زیادی را ایجاد کند که در ادامه به برخی از آنها می پردازیم:
- آلرژی: برخی افراد به این ماده حساسیت دارند. پژوهشها نشان می دهند که این ماده باعث ایجاد آلرژی موقت می شود.
- سرطان: بسیاری از مواد غذایی خاصیت سرطان زایی دارند. به همین دلیل این محصولات نباید به صورت مکرر استفاده شوند
- مقدار مصرف: مصرف بیش از 5 میلی گرم در روز از این ماده برای سلامتی مضر است. مصرف زیاد آن نه تنها برای انسان، بلکه برای حیوانات و گیاهان نیز مضر است
ذخیره سازی بنزوئیک اسید به چه صورت است؟
اسید بنزوئیک باید در ظروف بزرگ، بسیار محکم، در مکانی خنک و با دمای مناسب، خشک و دارای تهویه مناسب نگهداری شود. باید دور از گرما، منابع اشتعال زا و مواد ناسازگار مانند عوامل اکسید کننده (مانند پراکسیدها) و بازهای قوی (مانند هیدروکسید سدیم) نگهداری شود.
عوامل موثر بر قیمت اسید بنزوئیک
قیمت آن به طور مستقیم به قیمت مواد شیمیایی مورد استفاده در تولید آن بستگی دارد. با افزایش قیمت بنزن و تولوئن، قیمت این ماده شیمیایی نیز افزایش می یابد. با افزایش سهام شرکتهای فروشنده بنزوئیک اسید، قیمتها برای مدت کوتاهی کاهش می یابد.
فروش بنزوئیک اسید
مواد شیمیایی با بسته بندی های تعیین شده در استانداردهای بین المللی بسته بندی می شوند. آنها در بسته های کوچک، تا بسته های بزرگ یا با تانکر فروخته می شوند. آنها می توانند در بسته بندی های یک گرمی کوچک یا در بسته بندی های یک تنی بزرگ باشند.
سوالات متداول اسید بنزوئیک چیست؟
1- خصوصیات فیزیکی و شیمیایی اسید بنزوئیک چیست؟
بنزوئیک اسید ماده ای است که به صورت یک جامد کریستالی سفید ظاهر می شود. این اسید در آب سرد نامحلول، در آب گرم نسبتاً محلول و در روغنها و گلیسرول محلول است.
2- اسید بنزوئیک در چه خوراکیهایی وجود دارد؟
این ماده به طور طبیعی در آلو، دارچین، توت فرنگی، پاپریکا، دانه خردل، آویشن، جوز هندی و میخک یافت می شود. علاوه بر این، بنزوئین صمغ ممکن است حاوی 20 درصد اسید بنزوئیک باشد.
3- آیا بنزوئیک اسید در بافت حیوانی وجود دارد؟
این اسید به طور طبیعی در بافتهای حیوانی یافت می شود و یک اسید کربوکسیلیک معطر است که می تواند توسط میکروارگانیسمها تولید شود. نمکها و استرهای آن به عنوان بنزوات شناخته می شوند.
4- بنزوئیک اسید در صنعت در چه بخشهایی استفاده می شود؟
تولید مواد شیمیایی، صنعت تولید مواد غذایی، تولید دارو، تولید محصولات مراقبت شخصی و صنعت خودرو
5- قیمت فروش بنزوئیک اسید چقدر است؟
برای اطلاع از قیمت فروش این اسید و بهره مندی از بهترین قیمتها می توانید به سایت آنلاین شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات مراجعه کنید یا با مشاورین این شرکت تماس بگیرید.
