تری اتانول آمین (Triethanolamine) که به اختصار آن را با TEA نیز می شناسند، مایعی بی رنگ و روغنی با بویی شبیه به آمونیاک است. این ترکیب روغنی در صورتی که در مجاورت با هوا و یا نور قرار گیرد تغییر رنگ می دهد و به رنگ قهوه ای مشاهده می گردد. همچنین یکی ترکیباتی است که به سهولت آب را جذب می کند و در واقع یکی از بهترین جاذبهای آب می باشد. TEA در اتر و بنزن و نیز n-هپتان انحلال پذیر است اما در تتراکلرید کربن انحلال پذیری کمتری به نسبت دارد. بعلاوه به راحتی نیز با آب، متانول و نیز استون مخلوط خواهد شد. در صورتی که در دمای پایین نگهداری شود می تواند کریستالهایی مکعبی بی رنگ و یا زرد کمرنگ را ایجاد کند. از این ترکیب با عنوان ترولامین (Trolamine) نیز یاد می کنند.
فرمول شیمیایی تری اتانول آمین C6H15NO3 می باشد. همانطور که اشاره کردیم، بسیار شبیه به آمونیاک است اما با این تفاوت که هر اتم هیدروژن آن با یک گروه اتیل جایگزین می شود. از این ترکیب به عنوان یک آمین سوم یاد می کنند؛ چرا که هم ترکیبی آلی و چسبناک است و هم تریول. تریولها در واقع مولکولهایی با سه گروه الکی هستند. بعلاوه آن را به عنوان یک ترکیب آمینو الکل نیز می شناسند. تری اتانول آمین در واکنشهای گرمازا، اسیدها را خنثی می کند و نمک با آب را ایجاد می سازد. بنابراین دارای خاصیت قلیایی قوی است که با پروتون ترکیب می گردد.
تولید تری اتانول آمین
تولید تری اتانول آمین به وسیله واکنش میان اتیلن اکسید با آمونیاک آبی صورت می گیرد. در طی این واکنش به عنوان محصول جانبی مونو اتانول آمین و دی اتانول آمین را هم خواهیم داشت. اما واکنش تولید چگونه اتفاق می افتد؟ در این واکنش ابتدا آب، آمونیاک و نیز اکسید اتیلن را در یک راکتور قرار می دهند. واکنش تغلیظ در شرایط دمایی 30 الی 40 درجه سانتیگراد و نیز فشاری معادل 70.9 الی 304 کیلو پاسکال رخ می دهد. در این مرحله محلولی را از تری، دی و مونو اتانول آمین خواهیم داشت.
بعد از حذف آب در دمایی حدود 90 الی 120 درجه سانتیگراد، ترکیب حاصل غلیظ می شود. سپس در این مرحله برای تقطیر آن را به سه برج تقطیر خلا می برند. در این قسمت با توجه به تقطه جوشهای متفاوت می توان نزدیک به 99 درصد محصول نهایی را بدست آورد. در این واکنش اگر میزان نسبت اتیلن اکساید زیاد شود، نسبت تولید تری و دی اتانول آمین نیز افزایش می یابد. بنابراین در این صورت می توان تری و دی اتانول آمین بیشتری را بدست آورد.
کاربرد تری اتانول آمین
کاربرد تری اتانول آمین در صنایع گوناگون بخصوص عمدتاً در شوینده ها و مواد آرایشی و بهداشتی است. از این ترکیب روغنی می توان در صنعت لاستیک سازی در طی پلیمریزاسیون لاستیک نیتریل به عنوان یک فعال کننده بهره جست. از این ترکیب همچنین می توان بعنوان امولسیون کننده روغن، موم و سموم دقع آفت استفاده کرد. بعلاوه در مرطوب کننده ها و سایر مواد آرایشی و بهداشتی و نیز نرم کننده ها بکار می رود. TEA را در افزودنی های ضد خوردگی در روان کننده ها نیز می توان یافت. در تمیز کردن گاز کک و نیز سایر گازهای صنعتی از این ترکیب شیمیایی برای حذف گازهای اسیدی بهره می برند. چرا که این محصول این توانایی را دارد که دی اکسید کربن، سولفید هیدروژن و سایر گازها را جذب کند.
دیگر کاربرد TEA، بهره گیری از آن به عنوان سورفکتانت است چرا که می تواند کشش سطحی میان دو محیط را کم کند. همانطور که اشاره شد از این محصول به عنوان یک امولسیون کننده عمومی نیز یاد می شود. بر همین اساس به طور گسترده در فرمولاسیونهای دارویی و برای تشکیل امولسیون نقش دارد. علاوه بر این در داروسازی برای ایجاد نمک در محلولهای تزریقی و نیز آماده سازی ضد دردهای موضعی از آن بهره می برند. این ماده آلی به عنوان واسطه در تولید مواد فعال کننده سطح، مواد نساجی، جلا دهنده، دستگاه های تخلیه کننده روغن، کالاهای مرتبط با سرویس بهداشتی، مواد افزودنی سیمان و روغنهای برش استفاده می شود. همچنین از این ترکیب روغنی برای تولید روان کننده دستکشهای لاستیکی نیز استفاده می کنند. از TEA به عنوان بافر و حلال و مرطوب کننده در صنعت پلیمر بهره می برند.
نکات ایمنی در مورد تری اتانول آمین
همانند هر ترکیب شیمیایی دیگر، رعایت نکات و اصولی ایمنی در مورد TEA نیز لازم است. برخی از خطرات تری اتانول آمین برای پوست می گویند که لازم است در این خصوص توضیح دهیم. بنابراین این ماده برای استفاده در سطوح آرایشی خطرناک نیست و زمانی که از یک محصول آرایشی استاندارد می توان آن را بی خطر تلقی کرد. اما لازم است بدانید که می تواند باعث بروز برخی واکنشهای آلرژیک شود. از جمله این واکنشها می توان به مشکلات چشمی، خشکی مو و پوست اشاره کرد. نکته مهم دیگر اینکه در صورتی که مدتی طولانی جذب بدن شود واستفاده گردد، می تواند سمی باشد.
خرید و فروش تری اتانول آمین
فروش تری اتانول آمین تولید ایران در بشکه های 230 کیلوگرمی و با درصد خلوص بالا توسط شرکت بازرگانی کیمیا تجارت تات صورت می پذیرد. شرکت کیمیا تجارت تات این آمادگی را دارد تا ضمن دریافت سفارش مشتریان برای این محصول، سایر مواد شیمیایی را نیز برای مشتریان خود تامین کند. علاوه بر تامین مواد شیمیایی با کیفیت، آنها را در سریع ترین زمان و با حمل و نقلی ایمن و مطمئن برای شما ارسال خواهد کرد. به جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص قیمت تری اتانول آمین و نیز خرید TEA آن و یا سایر مواد شیمیایی با کارشناسان واحد فروش کیمیا تجارت تات تماس بگیرید.
سوالات متداول تری اتانول آمین
1- آیا استفاده از تری اتانول آمین، برای پوست بی ضرر است؟
نتایج بررسی های انجام شده نشان می دهد که استفاده از این محصول در مواد بهداشتی و آرایشی مثل ضد آفتاب، کرم موبر و سایر محصولات مشابه اگر به میزان استاندارد باشد، بی خطر است.
2- آیا تری اتانول آمین سمی است؟
استفاده بیش از 3% تری اتانول آمین می تواند برای کلیه و کبد سمی باشد. همچنین قرارگیری طولانی مدت در معرض این ترکیب شیمیایی سبب آسیب به بافت می شود.
3- آیا تری اتانول آمین در سرطان زایی نقش دارد؟
کشورهای اروپایی استفاده از تری اتانول آمین را در لوازم آرایشی ممنوع کرده اند تا آسیبهای ناشی از نیتروزامین این ماده شیمیایی کاهش یابد. همچنین موسسه ملی سرطان به علت وجود نیتروزامین در این ترکیب، این ماده را سرطان زا معرفی کرد.
4- آیا تری اتانول آمین در مواد غذایی استفاده می شود؟
این ترکیب شیمیایی در صنعت مواد غذایی به عنوان یک ماده افزودنی در بسته بندی استفاده می شود. مصرف تری اتانول آمین در سازمان غذا و دارو با تعیین محدودیت، بی خطر شناخته شده است.
5- تاثیر تری اتانول آمین در خشک کردن پوست، چقدر است؟
از آنجایی که این ترکیب برای پایدار کردن و بهبود بافت محصولات پوستی استفاده می شود، هیچ تاثیری در بهبود یا خشک کردن پوست ندارد.