پاک کننده صابونی و غیرصابونی، نوعی ضد عفونی کننده و تمیز کننده به شمار می‌آیند که چربی و چرک موجود بر روی لباسها و سایر اجسام را از بین می برند. همانطور که می دانید تمیز کننده ها به دو دسته پاک کننده صابونی و غیر صابونی تقسیم می‌شوند که از ویژگیها و کاربردهای بسیار زیادی برخوردار هستند. اولین ماده ضد عفونی کننده که حدود صدها سال پیش کشف شد، صابون است. اما امروزه انواع مختلف و بی شماری از پاک کننده ها وجود دارند که قابل شمارش نیست. اولین دستگاه های صابون سازی که کشف شد مربوط به 2000 سال پیش می باشد. در این مطلب سعی داریم تا کاربرد این پاک کننده ها و ویژگی آنها را به طور کامل توضیح می دهیم.
در این مطلب موضوعات زیر را مطالعه خواهید کرد:
پاک کننده صابونی چیست؟
همانطور که می دانید، پاک کننده صابونی و غیر صابونی به ترتیب از مواد طبیعی همچون روغن گیاهی و مواد شوینده سنتزی تشکیل می شوند. پاک کننده های صابونی از روغنهای طبیعی همچون روغن نارگیل، روغن نخل و روغن زیتون تولید می شوند. روغنهای گیاهی و معطر موجود در صابونها باعث ایجاد بوی خوب در صابونها می شود. همچنین چربیهای قلیایی هیدرولیز شده در ترکیبات پاک کننده صابونی وجود دارد. در ضمن هیدرولیز شدن چربیهای قلیایی باعث صابونی شدن مواد پاک کننده می شود. میزان کیفیت و مرغوبیت صابونها به روغن گیاهی استفاده شده بستگی دارد. لازم به ذکر است که پاک کننده های صابونی حاوی نمکهای فلزی اسید کربوکسیلیک هستند. نمکهای قلیایی، فلزاتی همچون پتاسیم و سدیم توانایی حل شدن در آب را دارند و از خاصیت پاک کنندگی برخوردار هستند. پاک کننده های صابونی در آب سخت به خوبی کف نمی کنند. آلکان سولفوناتها یا RSO3Na، سدیم لوریل سولفونات یا C12H25-OSNa از پاک کننده های صابونی به شمار می آیند.
پاک کننده غیر صابونی چیست؟
پاک کننده صابونی و غیر صابونی از طریق مواد شوینده سنتزی به وجود می آید. همچنین پاک کننده های غیر صابونی یا دترجنت، همانند پاک کننده های صابونی از طریق زنجیره هیدروکربنها تشکیل می شوند. در این نوع پاک کننده ها، گروه های قطبی اسید سولفوریک جایگزین اسید کربوکسیلیک هستند. یکی از ویژگیهای پاک کننده های غیرصابونی، کف کردن آن در آب سخت می باشد. همچنین این نوع پاک کننده آسیب کمتری به محیط زیست وارد می کنند. یکی از ویژگیهای این نوع پاک کننده آب دوست و آب گریز بودن آن است. این نوع پاک کننده ها در حالتهای مختلفی همچون اسیدی، حلال و قلیایی تولید می شوند. آنها به انواع گوناگونی همچون آنیونی، کاتیونی و غیر یونی یا خنثی تقسیم بندی می شوند. از پاک کننده های غیرصابونی می توان به سدیم دودسیل بنزن سولفونات C12H25-C6H4-SO3-Na اشاره کرد که از قدرت پاک کنندگی بسیار بالایی برخوردار هستند.
کاربردهای انواع پاک کننده صابونی و غیر صابونی
همانطور که می دانید یکی از اصلی ترین کاربرد پاک کننده صابونی و غیر صابونی، پاک کردن و تمیز کردن چربیها و لکهای موجود در روی لباس و سایر اجسام می باشد. ذره های چرک و چربیها به صورت جامد هستند که به راحتی توسط پاک کننده ها از بین می روند. همچنین قدرت پاک کنندگی این نوع پاک کننده ها نسبت به پاک کننده های غیر صابونی بسیار کمتر است. بهتر است بدانید که این پاک کننده ها به دلیل آب گریز و آب دوست بودن از قدرت پاک کنندگی بسیار بالایی برخوردار هستند.
برای حذف چربیها و آلودگیها از روی لباس یا سایر اجسام از این نوع پاک کننده ها استفاده می شود. همچنین این پاک کننده ها برای شستن ظرف و لباس مورد استفاده قرار می گیرند. این پاک کننده ها مواد افزودنی سوخت هستند. لازم به ذکر است که برای جلوگیری از ایجاد رسوب در اجزای انژکتور و کاربراتورها از پاک کننده های غیرصابونی استفاده می کنند.
مقایسه پاک کننده صابونی و غیر صابونی
پاک کننده صابونی و غیر صابونی تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند که در این قسمت از مقاله به مقایسه این دو نوع پاک کننده می پردازیم. پاک کننده های صابونی از مواد طبیعی همچون چربی حیوانات و گیاهان به وجود می‌آید اما پاک کننده غیرصابونی، پاک کننده سنتزی می باشند. قدرت پاک کنندگی پاک کننده های غیر صابونی بسیار زیاد است و به راحتی در آب سخت حل می شوند و رسوبی تشکیل نمی دهند. درحالیکه پاک کننده های صابونی توانایی حل شدن در آب سخت را ندارند و همین امر باعث ایجاد رسوب در آب سخت می شود. پاک کننده صابونی تجزیه پذیر هستند. میزان سرعت حل شدن پاک کننده های غیرصابونی در آب بسیار بیشتر از پاک کننده های صابونی می باشد. به عبارت دیگر پاک کننده های غیرصابونی سریع تر در آب حل می شوند.
سوالات متداول پاک کننده صابونی و غیر صابونی
1- پاک کننده صابونی و غیر صابونی چه شباهتی با یکدیگر دارند؟
پاک کننده صابونی و غیر صابونی دارای دو قسمت آب دوست و آب گریز می باشد. به عبارت دیگر، در این پاک کننده بخش قطبی و ناقطبی وجود دارد. همچنین فرآیند از بین بردن و پاک کنندگی چربی و چرک، در هر دو یکسان است.
2- پاک کننده غیرصابونی آنیونی و کاتیونی چه ویژگیها و کاربردهایی دارند؟
یکی از اصلی ترین ویژگیهای پاک کننده غیرصابونی کاتیونی داشتن خاصیت باکتری کشی و میکروب کشی می باشد. اما این نوع پاک کننده به میزان کمتری تولید میشود و از قدرت پاک کنندگی کمتری برخوردار است. پاک کننده غیرصابونی آنیونی برخلاف کاتیونی به میزان بیشتری تولید شده و باعث آلودگی محیط زیست و طبیعت میشود. زیرا این نوع پاک کننده ها، زیست تخریب ناپذیر هستند.
3- پاک کننده غیر صابونی خنثی از چه ویژگیها و کاربردهایی برخوردار هستند؟
پاک کننده غیرصابونی خنثی یا غیر یونی برای ضد عفونی کردن انواع سطوح، سرامیکها، فلزات و شیشه مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع پاک کننده ها از خاصیت کف کنندگی بسیار کمتری برخوردار هستند و توانایی اشتعال کنندگی ندارند.
4- دلیل برتری پاک کننده غیرصابونی نسبت به سایر پاک کننده ها چیست؟
یکی از اصلی ترین دلایل برتری پاک کننده های صابونی و غیرصابونی نسبت به سایر پاک کننده ها داشتن خاصیت کف کنندگی زیاد در آب سخت می باشد.
5- استفاده از پاک کننده صابونی چه مزایایی دارد؟
یکی از اصلی ترین مزایای استفاده از این پاک کننده ها، آلوده نکردن و آسیب نرساندن به محیط زیست می باشد. همچنین این نوع پاک کننده ها هیچ آسیبی به چربی طبیعی پوست وارد نمی کنند.
