فرمالدئید (Formaldehyde) یا متانال کوچکترین عضو آلدهید ها و واکنش پذیرتر از سایر آنهاست که بویی تند و زننده دارد. این ترکیب در دمای اتاق به شکل گاز است. این ترکیب در آب به خوبی حل و بنابراین معمولا به صورت محلول آبی 37 درصد به نام فرمالین عرضه می شود.
تولید فرمالدئید
فرمالدئید به آسانی از سوخت ناقص ترکیب های حاوی کربن به دست می آید. همچنین در دود حاصل از آتش سوزی جنگل ها و خودروها نیز یافت می شود. در صنعت، فرمالدئید از اکسایش متانول معمولا با استفاده از نقره فلزی یا مخلوط اکسید آهن و مولیبدن به عنوان کاتالیزور استفاده می شود. در صورت استفاده از اکسید آهن و مولیبدن به عنوان کاتالیزور، متانول با اکسیژن در دمای 400 درجه سانتیگراد و در حضور کاتالیزور نقره در دمای حدود 650 درجه سانتیگراد استفاده می شود.
کاربرد فرمالدئید
بیشترین استفاده از این محصول در تولید پلیمر و سایر ترکیبات شیمیایی مانند تولید رزین های فرمالدئید است. این ترکیب در تولید مواد شیمیایی از جمله الکل های چند عاملی در رنگ سازی و تولید مواد منفجره نیز کاربرد دارد. از دیگر مشتقات آن می توان دی فنیل متان را نام برد که در تهیه ترکیباتی مثل پلی اورتان کاربرد دارد. از دیگر کاربرد های این محصول در صنایع چسب سازی، یک ضد عفونی‌کننده همچون گلوتارالدهید و همچنین نگهداری نمونه های جانوری می توان نام برد. همچنین فرمالدهید در شوینده ها نیز کاربرد دارد در مطلبی جداگانه بطور جامع به توضیح آن پرداخته ایم.
نکات ایمنی در مورد فرمالدئید
فرمالدئید به آسانی با اکسیژن هوا ترکیب می شود و فرمیک اسید را تشکیل می دهد. برای جلوگیری از این واکنش، محلول آن باید در بطری هایی با درهای مهر و موم شده نگهداری شود. رزین های آن در ساخت بسیاری از مواد ، مانند تخته سه‌لایی ، اسفنجهای افشانه‌ای و فوم استفاده می‌شوند که در طول زمان به آرامی فرمالدئید نشر می دهند و به این علت، این محصول یکی از مهمترین آلاینده های هوای درون خانه شناخته می شود.
غلظتهای بالاتر از 0.1ppm آن در هوای خانه باعث سوزش چشم، آسیب به مخاط، سر درد و احساس سوزش در نای و مشکل تنفسی می شود. نوشیدن محلول این ماده شیمیایی می تواند منجر به مرگ شود. فرمالدئید در بدن به اسید فرمیک تبدیل می شود که با نفوذ به خون، باعث بالا رفتن اسیدیته خون، تنفس تند و بریده، بیهوشی و کما خواهد شد. این ترکیب در بدن می تواند موجب ایجاد تغییر در پروتئین های DNA شود و به همین سبب ان ماده را در رده سرطانزا های احتمالی در انسان طبقه بندی می کنند.
سوالات متداول فرمالدئید
1- کاربردهای فرمالدئید چيست؟
اين ماده در صنایع مختلف از جمله در چسبها و رزینها، حلالها و رنگها، منسوجات، مواد ضد عفونی کننده، لوازم آرايشی (صاف کننده مو و لاک ناخن)، مصالح ساختمانی، قطعات خودرو، در مومیایی کردن، توليد ورقه های MDF ، به عنوان ضد عفونی کننده در پزشکی، ضد عفونی کننده و نگهدارنده در آزمایشگاه های پزشکی و در سردخانه های جنازه و علف كشها و قارچ كشهای كشاورزی كاربرد دارد.
2- فرمالدئید چيست؟
اين ماده عضوی از خانواده آلدئيدها با ساده ترين مولكول آلی است. فرمالدئید گازی بی رنگ، قابل اشتعال و با بوی تند است كه به راحتی در دما و فشار معمول اتـاق پليمريزه می شود.
3- نامهای ديگر فرمالدئید چيست؟
نامهای ديگر اين ماده متیل آلدهید، متیلن گلیکول، متیلن اکسید فرمالین و کربونیل هیدرید است.
4- آيا فرمالدهید برای بدن ضرر دارد؟
اين ماده یک سم سیستمیک بسیار سمی است که از طریق استنشاق سريع جذب بدن می شود. بخار آن تحریک کننده قوی دستگاه تنفسی و پوست است كه موجب تنگی نفس، خس خس سینه و تغییر در عملکرد ریه، سرگیجه یا خفگی می شود. تماس با محلول فرمالدئید موجب سوختگی شدید چشم، بينی و پوست می شود.
5- آيا فرمالدهید سرطان زا است؟
مطالعات بر روی کارگرانی که در معرض سطوح بالای فرمالدئید قرار داشته اند، نشان داده است که فرمالدئید باعث سرطان خون میلوئید و سرطانهای نادر از جمله سرطانهای سینوسهای پارانازال، حفره بینی و نازوفارنکس می شود.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.