اسید هیومیک

اسید هیومیک از تجزیه اجساد گیاهان و جانوران و طی فرآیندهای طولانی مدت حاصل می‌شود. در واقع گیاهان و جانوران مدفون‌شده در خاک، در اثر تابش نور خورشید و با وجود گرما و رطوبت به منبع خوبی از مواد آلی و معدنی تبدیل شده‌اند، که یکی از این مواد معدنی هیومیک است. این ماده با ارزش گاهی از رسوباتی که از دوران ماقبل تاریخ به جا مانده است، به دست می آیند. اهمیتی که این ترکیب برای صنعت کشاورزی دارد، از این جهت است که ثمربخشی خاک و در نتیجه بازدهی پروسه های کشت و زرع را به میزان قابل‌توجهی بالا می برد. هیومیک نه تنها خاک و بستر پرورش گیاهان را تقویت می کند، بلکه محصولاتی که از کشاورزی به دست می آیند را به لحاظ کیفی متحول می کند.

اسید هیومیک (Humic Acid) که در اعماق زمین یافت می شود، محصول ثانویهٔ گیاخاک سازی یا فرایند تولید دوبارهٔ خاکِ گیاه است. این فرایند میلیون‌ها سال به طول می‌انجامد. تولید گیاخاک مستلزم شرایط جغرافیایی منحصر به فردی از فشار هوا، دما و  ترکیب درستی از مواد آلی است. این عوامل در طول زمان، این ترکیب را متراکم کرده و به ترکیبی جدید و مفید موسوم به اسید هیومیک تبدیل می کنند. بنابراین اسید هیومیک از ترکیبات غنی که از گیاهان دریایی که میلیونها سال پیش وجود داشته اند، ایجاد می شود.

تاثیرات اسید هیومیک

اسید هیومیک که در دسته کود و کشاورزی جای دارد، می تواند به طور مستقیم اثرات مثبتی بر رشد گیاه ایجاد کند. این ماده رشد قسمت هوایی و ریشه گیاه را تحریک کرده که اثر آن بر روی ریشه برجسته تر است. تاثیر آن روی ریشه با افزایش حجم و اثر بخشی آن خود را نمایان می کند. اسید هیومیک جذب نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و فسفر را توسط گیاه افزایش می دهد. همچنین  کلروز گیاهان را بهبود می بخشد که نشانه توانایی اسید هیومیک برای نگهداری آهن خاک به فرمی که قابل جذب و سوخت و ساز است. این پدیده می تواند در خاکهای قلیایی و آهکی مؤثر باشد که معمولاً کمبود آهن قابل جذب و مواد آلی را دارند.

اسید هیومیک یک اسید ضعیف آلی با قابلیت های بسیار زیاد است که کمک فراوانی به جذب این عناصر توسط گیاه کرده است. همچنین از آب شویی و از دست رفتن آنها جلوگیری می کند؛ به همین علت مصرف کودهای شیمیایی در خاک را می تواند به نصف کاهش دهد. در حالی که نتیجه بهتری برای کشاورز به بار آورد، در عین حال، تا حد زیادی از هزینه زیاد خرید کودهای شیمیایی و مسمومیت و سفتی خاک می کاهد. اسید هیومیک برای مناطق نسبتاً خشک و زمین های زراعی وسیع اهمیت دارد؛ زیرا در فعال کردن میکروارگانیسم های موجود در خاک کمک زیادی می کند. میکرو هـومات ها در مناطق کم آب و نسبتاً خشک به گیاه کمک کرده تا طول دوران رشد زیادی را داشته باشد.

مزایای استفاده از اسید هیومیک

اسید هیومیک سبب افزایش سبزینگی و نشاط گیاه، بهبود حجم و عملکرد ریشه می شود. همچنین این اسید باعث افزایش فعالیت بیولوژیکی خاک، افزایش مقاومت گیاه به شوری و کم آبی، تنظیم pH و حلالیت عناصر خاک، افزایش فعالیت میکروارگانیسم های مفید خاک، افزایش کیفیت و کمیت محصولات زراعی و باغی را نیز می شود. از دیگر مزایا می توان از تسهیل تعریق و تعرق گیاهی و تقویت سیستم ریشه، افزایش جذب کودها در صورت استفاده همزمان با آنها نام برد. همچنین اسید هیومیک منجر به افزایش جوانه‌، شکوفه و بزرگ شدن میوه و افزایش مقاومت گیاه به خشکی می شود. این اسید قابلیت کلات کنندگی عناصر ریز مغذی مانند آهن و نیز افزایش قابلیت جذب آنها توسط گیاه را زیاد می کند.

وجود هیومیک در خاک باعث می‌شود که ضخامت دیواره های سلولی در محصولات کشاورزی بیشتر شود. این موضوع خود نقش مهمی در افزایش طول عمر مفید محصولات دارد. استفاده از این محصول در یک مزرعه کشاورزی موجب تیره شدن خاک آن خواهد شد. این موضوع باعث می شود که سطح خاک، نور بیشتری از خورشید را جذب کند. به این ترتیب پروسه پرورش گیاه با وجود نور بیشتر، سریع تر و با کیفیت تر انجام گیرد. مطمئناً محصولی که از اینگونه گیاهان به دست می‌آید نیز کمیت و کیفیت بیشتری دارد. وجود اسید هیومیک در خاک موجب بالا رفتن کلروفیل، امینو اسید و شکر در گیاهان شده و همین موضوع باعث سرعت بخشیدن به فرآیند فتوسنتز می‌شود.

اسید هیومیک میزان نمک موجود در خاک را متعادل کرده و همین موضوع موجب جلوگیری از نابود شدن ریشه گیاهان در اثر غلظت بالای نمک در خاک می شود. این ترکیب در صنعت کشاورزی دارد در ماندگاری دانه ها و رشد آنها به لحاظ کیفیت و کمیت بازی می کند. همچنین تقسیمات سلولی در گیاهانی که در خاک حاوی اسید هیومیک رشد می کنند، بیشتر است و در نتیجه محصول نهایی نیز کیفیت بالاتری دارد.

نکات ایمنی در مورد اسید هیومیک

در ساعات خنک روز از اسید هیومیک استفاده کنید. قبل از مصرف کود حتماً بطری آن را به خوبی تکان دهید. استفاده همزمان از کودهای حیوانی در صورت تایید کارشناسان کشاورزی مجاز است. این کود برای اثربخشی بهتر می تواند همراه کودهای سرک ازته مانند اوره یا سولفات آمونیوم مورد استفاده قرار گیرد. مصرف این کود به همراه سایر کودهای آلی و شیمیایی سبب جذب بهتر مواد غذایی خواهد شد. از ترکیب آن با کود های اسیدی کلسیمی اجتناب کنید.

آنالیز اسید هیومیک