پلی نفتالین سولفونات (Poly Naphthalene Sulfonate) یا نفتالین فرمالدئید سولفونه از جمله مشتقات اسید سولفونیک است که دارای یک واحد عملکردی نفتالین است و از اهمیت تجاری زیادی برخوردار می باشد. این محصول یک فوق روان کننده نسل دوم برای تولید بتنهای روان و خمیری است و نیز در تولید انواع ملات خشک کاربرد دارد. در هنگام مخلوط سازی، جذب سیمان می شود و در لحظات ابتدایی هیدراسیون سیمان، بار منفی ذرات سیمان را افزایش می دهد. در نتیجه سبب پخش شدن آنها می گردند که این پخش شدگی ناشی از خاصیت دافعه الکتریسیته ساکن بارهای منفی می باشد. این افزودنی بتن تاثیر چشمگیری بر کاهش آب بتن بدون تاثیر بر زمان طبیعی سفتی آن دارد.
تولید پلی نفتالین سولفونات
تولید پلی نفتالین سولفونات به کمک پلیمریزاسیون نمک سدیم نفتالین و پس از آن سولفونه کردن ترکیب حاصل با فرمالدهید انجام می گیرد.
کاربرد پلی نفتالین سولفونات
پلی نفتالین سولفونات از ترکیبات حاضر در دسته بندی مواد شیمیایی ساختمان است که باعث حصول بتنی ضد آب، مقاوم در برابر یخ زدگی و خوردگی می شود. این ترکیب به میزان قابل توجهی زمان و قدرت ورودی برای ارتعاش مخلوط بتن را کاهش می دهد وحتی گاهی اوقات می تواند کاملاً ارتعاش را رد کند. کاربرد اصلی این محصول، تولید مواد افزودنی برای بتن آماده است و در واقع از آن به عنوان فوق روان کننده در بتن استفاده می شود. بدین صورت که با کاهش نسبت آب به سیمان، مقاومت بتن را می افزاید و در نهایت نفوذ پذیری آن را کاهش می دهد.
در تولید سازه های بتنی ریز جهت بهبود چسبندگی و پخش ذرات ریز در بتنها، سازگاری با انواع سیمان پرتلند و مواد جایگزین سیمان، سازه های مسطح پوشیده شده، سازه های نازک و سازه هایی با پیکربندی پیچیده کاربرد دارد. همچنین از پودر آن نیز برای تهیه ملات خشک استفاده می شود. برای مطالعه بیشتر در خصوص کاربرد پلی نفتالین سولفونات در صنعت ساختمان به مقاله تخصصی و کامل آن مراجعه کنید.
علاوه بر صنعت ساختمان کاربردهای دیگری را نیز می توان از این محصول شاهد بود. این ترکیب را می توان در پاک کننده های بر پایه آب مانند شامپوهای فرش، مواد شوینده ظرفشویی اتوماتیک و شوینده های صنعتی و همچنین در پلیمریزاسیون امولسیون، محلولهای عکاسی و فرمولاسیونهای کشاورزی استفاده کرد. برخی از رده های پلی نفتالین سولفونات را می توان به عنوان پراکنده کننده در بسیاری از مواد مانند تولید مواد شیمیایی نساجی، فرمولاسیون آفت کشها، سیمانها، پلیمریزاسیون امولسیون، رنگدانه ها و مواد رنگی و برنزه شدن چرم استفاده کرد.
نکات ایمنی کار با پلی نفتالین سولفونات
رعایت نکات ایمنی کار با پلی نفتالین سولفونات همچون سایر مواد شیمیایی لازم است که بر این اساس مانند هر ماده شیمیایی دیگری نباید بلعیده شود و با پوست و چشم تماس داشته باشد. بهتر است هنگام کار با این ماده یا مصالح حاوی آن از دستکشهای حفاظتی مناسب و عینک استفاده شود. در صورت تماس با چشم یا پوست بلافاصله باید محل را با مقدار زیادی آب شستشو داد و در صورت بلع، فرد را وادار به استفراغ و فوراً به نزدیکترین پزشک مراجعه کرد.
سوالات متداول پلی نفتالین سولفونات
1- پلی نفتالین سولفونات چيست؟
اين ماده يکی از مشتقات اسید سولفونیک است که رايج ترين كاربرد آن در صنعت ساختمان برای افزايش كارايی بتن می باشد.
2- كاربرد پلی نفتالین سولفونات در بتن چيست؟
اين ماده از افزودنی های شیمیایی در بتن است كه موجب افزايش كارايی بتن، بهبود چسبندگی و استحكام، كاهش مصرف آب، روان پذيری و تراكم پذيری بتن می شود.
3- ساير كاربردهای پلی نفتالین سولفونات چيست؟
اين ماده علاوه بر در صنعت بتن سازی، در مواد رنگی، آماده سازی ملات خشک، شوینده های صنعتی نظير مايع ظرفشویی های اتوماتیک، در صنعت عکاسی، صنعت نساجی و چرم سازی، فرمولاسیونهای آفت كش و کشاورزی كاربرد دارد.
4- خصوصيات فيزيكی و شيميايی پلی نفتالین سولفونات چيست؟
اين ماده دارای فرمول شيميايی C20H24CaO10S2 است. به شكل پودر به رنگ قهوه ای و به شكل مايع به رنگ قهوه ای تيره توليد می شود. ساختار شیمیایی اين ماده یک قسمت آب دوست و یک قسمت آبگریز است. قسمت آب دوست آن متشکل از گروه های سولفونیک است و قسمت آبگریز آن از گروه های نفتالین تشكيل است.
5- روش توليد پلی نفتالین سولفونات به چه صورت است؟
روش توليد اين ماده به اين صورت است كه نفتالین سولفونه را در راکتور شارژ قرار می دهند. سپس چند قطره اسید سولفوریک 98 درصد به عنوان کاتالیزور به آن اضافه می شود. مرحله بعد افزودن فرمالین 37 درصد است. اين تركيب به مدت دو ساعت تحت همزن مکانیکی در دمای 70 درجه قرار می گيرد. سپس آب به عنوان محصول جانبی واکنش پلیمریزاسیون تراکمی از آن جدا می شود.