گلیسیرین (Glycerin) یا گلیسرول یک الکل سه عاملی و مایعی بی بو و شفاف است که در بیشتر چربی های طبیعی گیاهی و حیوانی وجود دارد. گلیسیرین تجاری از محصولات طبیعی مانند روغن های گیاهی یا از طریق الکل پروپیلن ساخته می شود که در بسیاری از صابون ها و محصولات مراقبت از پوست کاربرد دارد. گلیسیرین بهداشتی در حضور گرما و مواد آب‌گیر، آب را از دست داده و به یک آلدئید دود کننده با رایحه ای نامطبوع تبدیل می شود. این ماده در معرض هوا به آرامی رطوبت را جذب می کند. گلیسیرین به هر نسبتی در آب و اتانول حل شده اما در حلال های آلی مانند کلروفرم، اتر و بنزن حل نمی شود. بیشتر ترکیباتی که در آب یا الکل انحلال ناپذیرند، در گلیسیرین محلول هستند.
تولید گلیسیرین بهداشتی
گلیسیرین به طور انحصاری از گیاهان تهیه می شود و از روغن های گیاهانی مانند سویا، ذرت، کلزا، نارگیل و روغن هسته خرما است. از مواد دیگری نظیر سوربیتول و پروپاندیول که دو رقیق كننده هستند نیز در ساخت صابون و مواد آرایشی و پوستی استفاده می شوند. گلیسیرین می تواند از منابع نفتی نیز تولید شود که یک محصول جانبی در فرآیند تولید بیودیزل است.
تولید گلیسرول مصنوعی اگرچه مقرون به صرفه نیست اما آن را می توان از مسیرهای مختلف از پروپیلن تولید کرد. فرآیند epichlorohydrin مهم ترین فرایند این ماده است. این فرایند شامل کلرید شدن پروپیلن برای دادن آلیل کلرید است که با هیپوکلریت به دی کلرو هیدرین اکسیده شده و با استفاده از یک پایه قوی برای دادن اپی کلروهیدرین واکنش نشان می دهد.
کاربرد گلیسیرین بهداشتی
گلیسیرین از اجزا تشکیل دهنده بسیاری از شامپوها، کرم ها، لوسیون های مرطوب کننده و انواع صابون ها می باشد. رطوبت عامل مهم نرمی و شفافیت پوست و مو است. گلیسیرین به علت ویژگی خاص رطوبت پذیری، به عنوان ماده ای بسیار مناسب در کرم ها و دیگر محصولات آرایشی بهداشتی کاربرد دارد. گلیسیرین در صنعت داروسازی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. عمدتاً از آن برای بهبود صافی و یک نرم کننده بهره می برند. این ماده در درمان های آلرژیک ایمنوتراپی، شربت سرفه، اکسیر و دفع آفات نیز کاربرد دارد. همچنین از آن در خمیر دندان، دهانشویه و محصولات مراقبت از پوست و مو مبتنی بر آب استفاده می شود.
گلیسیرین با گرید خوراکی در غذا ها و نوشیدنی ها به عنوان حلال و شیرین کننده عمل کرده و به حفظ آن ها کمک می کند. همچنین از آن به عنوان پر کننده در غذاهای کم چرب و ماده ضعیف کننده در لیکور ها استفاده می شود. گلیسیرین دارای چگالی کالری شبیه قند است اما یک شاخص گلیسمی پایین و مسیر متابولیکی مختلف در بدن دارد. همچنین مصرف آن در هنگام استفاده از شیرین کننده های پلیول مانند اریتریتول و زایلیتول توصیه می شود.
گلیسیرین مانند اتیلن گلایکول و پروپیلن گلایکول، یک kosmotrope غیر یونی است که پیوند هیدروژنی قوی با مولکول های آب ایجاد می کند. این ماده تشکیل یخ را مختل می سازد. حداقل دمای انجماد آن در حدود 38- درجه سانتیگراد مربوط به 70 درصد گلیسرول در آب است. در گذشته از آن به عنوان ضد یخ ماشین استفاده می شد اما امروزه از متانول و اتیلن گلایکول بهره می برند.
نکات ایمنی در مورد گلیسیرین بهداشتی
گلیسیرین یک ماده شیمیایی طبیعی است که می تواند مضرات مختلفی را به همراه داشته باشد. اگر این ماده خورده شود، علائم مختلفی مانند سرگیجه، تهوع و استفراغ را برای مصرف کننده ایجاد می کند. استفاده از گلیسیرین به صورت وریدی باعث آسیب رساندن به گلبول های قرمز می شود. مادران باردار نباید در دوران بارداری از گلیسرول استفاده کنند زیرا می تواند عوارض زیادی را برای بدنشان ایجاد کند. استفاده زیاد از این ماده بر روی پوست باعث ایجاد خارش، کهیر، افزایش آلرژی و قرمزی می شود.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.