جوش شیرین – بی کربنات سدیم
بی کربنات سدیم چیست و روش تولید آن چگونه است؟ سدیم بی کربنات با نام آیوپاک سدیم هیدروژن کربنات یا جوش شیرین شناخته میشود و فرمول مولکولی آن NaHCO3 میباشد. همچنین به جای واژه جوش شیرین گاها از سدیم بی کربنات خوراکی نیز استفاده میکنند کاربرد های جوش شیرین در داروسازی، در زیباسازی دندان ،پوست و مو ، شیرینی و نان است.
بی‌کربنات سدیم با نام بازاری جوش شیرین درحالت جامد، به شکل گرانول يا پودرهاي كريستالي، با رنگ سفيد، بي‌بو، دارای خاصیت بازی است و كمي قابل حل است و به مقدار كمي در اتانول حل میشود. بی‌کربنات جاذب رطوبت و بوگیر است. در تعریفی دیگر باید بگوییم جوش شیرین یا بی‌کربنات سدیم یکی از نمک‌های سدیم در ترکیب با کربنیک اسید است که تنها یک هیدروژن اسیدی این ترکیب با سدیم جایگزین شده است.
در حال حاضر در ایران جوش شیرین تنها در پتروشیمی شیراز تولید شده و بسیاری از شرکت‌ها بویژه در شیراز قادر به ارایه آن به مصرف‌کنندگان این ماده شیمیایی هستند. جوش شیرین در دو نوع خوراکی و صنعتی موجود است که هر یک از آن‌ها آنالیز مخصوص به خود را دارد.
بی کربنات سدیم در ساختار خود دارای یک گروه آنیونی –HCO3 و یک عامل کاتیونی +Na است. بی کربنات سدیم در طبیعت به فرم کانی ناکولیت (nahcolite) یافت می شود. مصریان باستان شکل طبیعی نمک قلیایی ترکیبی شامل سدیم کربنات دکا هیدرات و سدیم بی کربنات را استفاده می کردند. این نمک قلیایی را به عنوان صابون شستشو بکار می بردند
فرمیک اسید چیست:
فرمیک اسید یا متانوئیک اسید ، ساده‌ترین عضو گروه کربوکسیلیک اسیدها میباشد. فرمول شیمیایی آن HCOOH بوده و در طبیعت در نیش حشراتی مانند مورچه و زنبور یافت میشود. همچنین ترکیب عمده ماده گزش‌زا در برگ گزنه میباشد. ریشه لغوی فرمیک اسید از نام لاتینی مورچه ( Formica) گرفته شده است. زیرا این ترکیب اولین بار از تقطیر تخریبی مورچه بدست آمد.
خواص عمومی اسید
اسید فرمیک به‌‌خوبی با آب و بیشتر حلالهای آلی قطبی مخلوط میشود. در هیدروکربنها هم تا حدی حل میشود. اسید فرمیک در فاز گازی و در هیدروکرینها به‌صورت دیمرهایی است که با پیوند هیدروژنی به هم متصل شده‌اند. در فاز گازی پیوند هیدروژنی میان مولکولهای اسید فرمیک باعث انحراف از قانون گازهای ایده‌آل میشود. اسید فرمیک در حالت مایع و جامد شامل شبکه‌ای نامحدود از مولکولهایی است که با پیوند هیدروژنی به هم متصل هستند. بیشتر خواص اسید فرمیک همانند خواص سایر اسیدهای کربوکسیلیک میباشد، اما آن نمی‌تواند آسیل کلرید ایجاد کند.
این ماده ساده ترین عضو گروه کربوکسیلیک اسیدها می باشد که اولین بار در قرن پانزدهم از تقطیر توده ای از مورچه های مرده به دست آمد سپس در سال 1855 یک شیمیدان فرانسوی آن را با استفاده از منوکسید کربن سنتز کرد .این ماده همان ترکیبی می باشد که مورچه ها از خود متساعد می نمایند. از جمله موارد مصرف این ماده می توان به استفاده از آن در زنبورداری برای نابودسازی کنه واروا اشاره نمود. در ادامه با مصارف صنعتی این ترکیب بیشتر آشنا خواهید شد
خصوصیات اسید فرمیک
• یک محلول بی¬ رنگ و دارای بوی تندی می ¬باشد.
• قابلیت حل شدن در آب را دارد.
• به علت وجود پیوند هیدروژنی موجود در ساختار آن از قانون گاز ایده آل پیروی نمی¬ کند
موارد مصرف اسید فرمیک
• مورد استفاده در آفت کش¬ ها و حشره کش¬ ها.
• مورد استفاده در فرایند¬های نساجی و تولید چرم.
• مورد استفاده در ذخیره سازی مواد غذایی.
• مورد استفاده در دفع مو¬های زائد.
فرمیک اسید چیست:
فرمیک اسید یا متانوئیک اسید ، ساده‌ترین عضو گروه کربوکسیلیک اسیدها میباشد. فرمول شیمیایی آن HCOOH بوده و در طبیعت در نیش حشراتی مانند مورچه و زنبور یافت میشود. همچنین ترکیب عمده ماده گزش‌زا در برگ گزنه میباشد. ریشه لغوی فرمیک اسید از نام لاتینی مورچه ( Formica) گرفته شده است. زیرا این ترکیب اولین بار از تقطیر تخریبی مورچه بدست آمد.
خواص عمومی اسید
اسید فرمیک به‌‌خوبی با آب و بیشتر حلالهای آلی قطبی مخلوط میشود. در هیدروکربنها هم تا حدی حل میشود. اسید فرمیک در فاز گازی و در هیدروکرینها به‌صورت دیمرهایی است که با پیوند هیدروژنی به هم متصل شده‌اند. در فاز گازی پیوند هیدروژنی میان مولکولهای اسید فرمیک باعث انحراف از قانون گازهای ایده‌آل میشود. اسید فرمیک در حالت مایع و جامد شامل شبکه‌ای نامحدود از مولکولهایی است که با پیوند هیدروژنی به هم متصل هستند. بیشتر خواص اسید فرمیک همانند خواص سایر اسیدهای کربوکسیلیک میباشد، اما آن نمی‌تواند آسیل کلرید ایجاد کند.
این ماده ساده ترین عضو گروه کربوکسیلیک اسیدها می باشد که اولین بار در قرن پانزدهم از تقطیر توده ای از مورچه های مرده به دست آمد سپس در سال 1855 یک شیمیدان فرانسوی آن را با استفاده از منوکسید کربن سنتز کرد .این ماده همان ترکیبی می باشد که مورچه ها از خود متساعد می نمایند. از جمله موارد مصرف این ماده می توان به استفاده از آن در زنبورداری برای نابودسازی کنه واروا اشاره نمود. در ادامه با مصارف صنعتی این ترکیب بیشتر آشنا خواهید شد
خصوصیات اسید فرمیک
• یک محلول بی¬ رنگ و دارای بوی تندی می ¬باشد.
• قابلیت حل شدن در آب را دارد.
• به علت وجود پیوند هیدروژنی موجود در ساختار آن از قانون گاز ایده آل پیروی نمی¬ کند
موارد مصرف اسید فرمیک
• مورد استفاده در آفت کش¬ ها و حشره کش¬ ها.
• مورد استفاده در فرایند¬های نساجی و تولید چرم.
• مورد استفاده در ذخیره سازی مواد غذایی.
• مورد استفاده در دفع مو¬های زائد.
